Os heroes que evitaron un masacre en Mali: "Dis: en serio? isto estame pasando a min? Non o esperas. Paréceche mentira"
Por Natalia Puga & Cristina Saiz
Non por coñecida e repetida a súa xesta perde mérito. O pasado 24 de febreiro os soldados Richard Ríos e Daniel Gómez, o brigada Óscar Néstar e o sarxento primeiro Pedro Varela evitaron un masacre na base de Koulikoro, o principal centro de adestramento e formación da misión de adestramento da Unión Europea en Malí, EUTM-Malí. Os catro pertencen á Brigada Galicia VII, Brilat; formaban parte do continxente militar español destacado no país africano; e tiveron distintos graos de implicación en neutralizar o ataque terrorista de dous vehículos con 1.000 quilos de carga explosiva, suficiente para arrasar o continxente multinacional que a esas horas, as tres da madrugada durmía.
Días despois de que a ministra de Defensa, Margarita Robles, impuxese aos soldados Ríos e Goméz a Cruz do Mérito Militar con distintivo vermello e ao brigada Néstar e o sarxento primeiro Varela a Cruz do Mérito Militar con distintivo azul, PontevedraViva falou na base General Morillo da Brilat en Figueirido con dúas destes heroes de Mali. O soldado Ríos e o brigada Varela rememoran, unha vez máis, a proeza, demostrando que aínda quedan puntos de vista por explorar e que a concienzuda instrución militar que se realiza antes de acudir a cada unha das misións internacionais do Exército español resulta útil.
"O que máis se me pasaba pola cabeza é que iso fose mentira, parece que non é real, pero o que fas é tentar facelo, coa instrución que un ten, o mellor posible. Sabes como tes que retroceder, sabes que tes que buscar a mellor posición para poder responder, para poñerche a cuberto... era o que pensaba nese momento", lembra o soldado Ríos, veciño de Huelva de 30 anos actualmente destinado na Brilat. A el o ataque sorprendeuno facendo a garda nocturna e, para facerlle fronte, relata que tirou de todos eses coñecementos adquiridos na instrución.
O sarxento primeiro Varela, veciño de Vigo de 41 anos, forma parte do Equipo de Desactivación de Explosivos que neutralizou 500 quilos de explosivos do vehículo que non estourou durante o ataque e confirma que a eficacia desa preparación previa. "Antes de cada misión, preparámonos coa información que temos da zona de operacións e si que valoraramos unha posible, aínda que afastada, posibilidade dun ataque á base, se cadra non con esta cantidade de explosivo, non deste estilo, pero si que nos adestrabamos, fixeramos casos similares", indica e asegura que esa instrución previa "si que é suficiente, e viuse, notouse".
Ambos fan un balance positivo de ata que punto lles axudou esa instrución previa e ambos coinciden tamén na súa reacción á condecoración recibida. A maiores de recoñecemento do Ministerio de Defensa, tamén lles foi concedida a máxima distinción da Unión Europea por unha actuación que, segundo coinciden todos os informes e valoracións oficiais realizadas, evitou un gran número de mortes e permitiu que neste grave atentado terrorista, o primeiro desde o inicio da misión europea en Mali, tan só resultasen feridos un civil e dous soldados malianos.
"Non é algo que vaias buscando", insiste o soldado Ríos, senón que "pasou, tocoume, fixemos o noso traballo e recoñecéusenos por iso". O sarxento primeiro Varela redunda nese sentido do deber: "fixemos o noso traballo, como o fixésemos sen nada máis". Por suposto que están agradecidos, pero indican que "tampouco nos esperabamos nada". E non se lles escapa que o recoñecemento recibido pola Unión Europea, ademais, resulta positivo para "a imaxe de España para o exterior".
Esta mestura de modestia e sentido do deber non debería permitir esquecer o valente da súa acción en plena noite e que, a pesar da formación previa que lles fixo reaccionar de forma rápida e eficaz, sorprendeunos como ao que máis. "Sorpréndeche. Dis: en serio? Isto estame pasando a min? Non o esperas. Paréceche mentira", recoñece o soldado Richard Ríos, que cumpría en Mali a súa primeira misión no exterior e está xa disposto e desexoso doutra máis cando a súa unidade así llo demande.
Ninguén mellor que el para recrear o ocorrido. Non foi dos primeiros escoitar os tiros fóra da base, senón que foron os seus compañeiros que estaban na porta traseira, os soldados Pousada e Rodríguez, que preguntaron polo sistema de comunicación interna ao responsable da garda, o sarxento Patiño, se programara algún exercicio nocturno. Confirmado que non, que era un ataque, xa empezou a escoitar os tiros desde a súa posición.
"Alerteime e estaba pendente do que podía pasar. Xa se escoitaron os tiros na proximidade, informei o sarxento de que eran claros, que estaban a atacar a miña posición, e xa vin aparecer o vehículo", relata. Tivo tempo de avisar aos soldados malianos que estaban no acceso e se replegaron, aínda que finalmente resultaron feridos, e empezou a defender a base. "Cando vin o vehículo lanzarse cara á porta, foi cando tiven claro xa de dispararlles" e pensou que se asustarían, pero os atacantes seguiron directos cara ao acceso. "Cando vin que se abalanzou xa non había capacidade de dúbida, tiña que reaccionar".
O segundo vehículo chegou tempo despois de que este se abalanzase, rompese a porta e quedase xa parado aí ao carón. Non pode concretar canto tardou, pero si que foi o seu compañeiro, o tamén condecorado soldado Daniel Gómez, o que o avisou de que se achegaba e, grazas á súa alerta, salvouse. Quitouse, literalmente, do medio, achegouse á posición do seu compañeiro e dispuxéronse a volver defender a base, pero xa non foi necesario, pois explotou. A súa garda aínda se prolongou varias horas, ata que, coa situación xa acougada, déronlle a substitución.
Unha vez que ese ataque se frustrou, chegou a intervención tamén heroica do brigada Óscar Néstar, xefe do Equipo de Desactivación de Explosivos, e o sarxento primeiro Pedro Varela, encargados do posterior proceso de desactivación dos artefactos que permitiu asegurar a zona. O ataque sorprendeu ao sarxento primeiro Varela na zona de descanso. Notou a detonación e xa se alertou, acendeu o sistema de comunicacións e seguiu o devir dos acontecementos. Pasados os momentos iniciais, e terminado o proceso de seguridade da base e todos os protocolos de seguridade, alertáronos e empezou o seu labor.
Comprobaron in situ que entrara un vehículo, o detiveran e que outro vehículo tentara entrar a través dos danos causados polo primeiro, que deixou a barreira de acceso á base rota, pero non o conseguiu, de modo que se detonou. Esa detonación provocou que a carga do outro vehículo, que nese momento non sabían se era explosiva ou non, baleirásese e saíse fose do vehículo, de modo que o seu traballo era "recoñecelo, establecer se tiña algún perigo e quitar do medio ese perigo". Unha vez revisado, comprobaron que si había explosivo, afastárono da base e interviñeron ata "neutralizalo por completo".
Non achega detalles nin concreta o tempo empregado, senón tan só que foi máis dun día de traballo, e que resultou "longo máis que complicado" porque "é o que estamos a facer na instrución diaria" e adestráronse para un escenario similar. Neste caso, "o máis novidoso que tiña o ataque era a cantidade de explosivo", pois no norte do país xa se deron casos similares a leste, pero con menos carga.
A sorpresa non foi tanta#ante o tipo de ataque, pero si recoñece que ata ese momento a base nunca fora asaltada, de modo que "o ambiente xeral era non relaxado, loxicamente, porque sabemos onde estamos, pero si que había certa tranquilidade".
A pesar desa sanción de calma xeneralizada que marcara a parte inicial da misión, cumpríanse todos os protocolos, "a garda, a seguridade, tense que seguir facendo exactamente igual que se nos están atacando día si día non". Non se esquece da importancia desa instrución previa, que xa puido comprobar nas súas misións anteriores en Kósovo e Afganistán, pois grazas ao "adestrarre para ese momento, eses segundos, reaccionaron á perfección".
*Todas as declaracións destas entrevistas realizáronse orixinariamente en español.
Relacionadas:
-
A Brilat despide o seu xeneral, Antonio Romero Losada
Por Manu Otero & Cristina Saiz |
-
VÍDEO.- "Hubiera sido una masacre, habría causado más de un centenar de muertes"
Por Natalia Puga & Cristina Saiz |
-
A ministra Robles condecora seis "heroes" da Brilat que puxeron en risco a súa vida para evitar un "masacre" en Mali
Por Natalia Puga & Cristina Saiz |
-
De Pontevedra aos Campos Elíseos para celebrar o 14 de xullo
Por Redacción |
-
A rápida actuación dos soldados da Brilat evitou mortes no ataque terrorista sufrido en Mali
Por Natalia Puga | Creada e actualizada
-
Ataque terrorista no centro de adestramento de Mali onde está despregada a Brilat
Por Natalia Puga |