Un pontevedrés no epicentro do ecosistema emprendedor: “O que se facía en Silicon Valley hai 50 anos empézase a facer agora aquí”
Por Natalia Puga & Mónica Patxot
Alejandro Acuña Rodríguez, experto en tecnoloxía blockchain e startups naceu en Pontevedra e formouse entre esta cidade e Vigo, onde cursou Enxeñería Industrial. Con 32 anos, este verán, tras anos de idas e vindas e traballo en remoto con Amsterdam, Londres, Nova York ou Miami, está xa afianzado en Crossmint, unha empresa de ADN español baseada en Estados Unidos chamada a revolucionar o mundo dos blockchain. Ten a súa carreira focalizada cruzando o Atlántico convencido de que Galicia ten moito que ofrecer no ecosistema emprendedor, pero está "décadas, literalmente, por detrás" doutras rexións.
Analizar ese ecosistema emprendedor desde a mirada de Alejandro supón abrir a mente a unha visión optimista e chea de retos e oportunidades. Baseándose na súa experiencia de anos en startups, afirma que o que fai falta en Galicia, e en España, é un sistema educativo adaptado ao mercado laboral e o mundo global, maiores facilidades de acceso ao capital e apoio das institucións.
Exportar modelos que funcionan en Estados Unidos, e noutros países europeos, como fórmula para evitar a fuga de talento actual. "Traer as cousas boas que funcionan a nivel de emprendemento e establecelas aquí e facilidades para que a xente retorne e teña oportunidades aquí porque as oportunidades van xerar riqueza", resume. Aínda que recoñece que "se avanzou moito", o sistema "está moi en cueiros".
Xa hai exemplos de startups de éxito en Galicia e outras xestándose, o ecosistema de investimento foi en aumento, pero moi lento. "O que se facía en Silicon Valley hai 50 anos empézase a facer agora aquí", así que aínda queda moito por avanzar e por iso un mozo que cre que "Galicia ten moitas vantaxes competitivas" se vexa obrigado a cruzar o charco para desenvolver o seu talento.
Empezamos polo principio, a educación. "Non funciona, temos que crear un sistema onde a xente que estuda e se forma teña acceso a un mercado laboral potente". Para iso, fai falta "innovación, desenvolvemento, tecnoloxía", pois nun contexto como o actual, no que a economía se move a velocidades de vertixe, "non podemos ter unha formación académica que se move á velocidade que se movía o mundo fai 200 ou 300 anos".
Alejandro é un exemplo de que algo non funciona. Formado como enxeñeiro industrial na Universidade de Vigo, fixo ‘dropout’ ou, o que é o mesmo, deixar de estudar durante un tempo para buscarse un camiño. "Deixei dúas materias e púxenme a traballar".
Froito das súas inquietudes, formouse de forma autodidacta en mercados financeiros e contactou cos que se converterían nos seus xefes, que traballaban para Goldman Sachs en Londres e Morgan Stanley, dous dos bancos de investimento máis grandes do mundo, e fundaron xuntos un fondo de investimento propio. Tras interactuar a través de LinkedIn, convidárono a Amsterdam e empezou a traballar no seu proxecto de ‘family office’ entre a capital de Holanda e Londres.
E así, "por casualidade" entrou en contacto co mundo das startups e o emprendemento. A priori, nada que ver coa súa formación como enxeñeiro, aínda que, en realidade, ten máis relación da que se podía esperar. "Enxeñería industrial é un perfil moi cotizado en finanzas. É moito máis fácil ensinarlle finanzas a un enxeñeiro que a alguén que estudase ADE ou economía ensinarlle enxeñería". Por exemplo, as ecuacións de Navier-Stokes de mecánica de fluídos son as ecuacións que rexen a modelización dunha opción financeira.
É un exemplo pero, en realidade, "todo o marco mental que ti tes como enxeñeiro pódelo extrapolar ao mundo financeiro porque non deixan de ser matemáticas aplicadas". A súa historia seguiu escribíndose a través das redes de contactos que foi creando nese ecosistema emprendedor. Levárono a unha empresa de capital galego, Arengu, e a outra tamén da terra, Optare Solutions, antes de acabar en Crossmint e nunha realidade laboral na que, a día de hoxe, non ve necesario terminar esas dúas materias que lle faltan para lograr o título e móstrase moi crítico coa ‘titulitis’ actual en España.
E é que considera que non se pode "medir o ben ou non que podes facer as cousas por un título". E a súa empresa actual "está chea de exemplos de persoas que estudaron algo radicalmente distinto ao que acaban facendo". Por iso é partidario de "dar un pouco un golpe encima da mesa no mundo de hoxe de que igual o sistema educativo está completamente obsoleto".
Más probas de que o sistema educativo non funciona veas nos mozos que cada ano ven obrigados a emigrar. Alumnado que se forma en Galicia e ten "un pelín de ambición, de ideas" vese forzado a trasladarse a Madrid, a outros países de Europa ou a Estados Unidos porque a alternativa sería aceptar condicións laborais e salariais non adaptadas á súa formación.
Isto lévanos ao segundo punto, a creación de empresas adaptadas a este novo mundo, hai que crealas e hai tamén que enfocar o mundo académico á súa creación. "Os enxeñeiros españois están hiper valorados pola capacidade de esforzo, pola dificultade da carreira, por todo o coñecemento tan amplo que temos", pero o seu "ineficiencia" é que lles falta ese plus de formación adaptada á empresa e ao emprendemento. "Deberiamos converter Galicia nun sitio onde se cren empresas", sostén.
Si hai iniciativas, hai fondos de capital risco e fondos da Unión Europea que duplican o investimento que poñan os fondos de capital risco para empresas galegas e innovadoras, pero "o que necesitamos son máis Arengu, máis Crossmint, máis startups, máis innovación", unha economía baseada na tecnoloxía, porque "hoxe en día o valor xa non se crea construíndo unha porta dun coche, créase construíndo o software que igual rexe ao robot que monta a porta do coche ou se crea dando valor".
En definitiva, "dar valor á sociedade e todo ese valor vai repercutir aquí de volta". Hai "unha densidade de talento enorme", pero falta un ecosistema de soporte ao emprendemento, acceso a máis financiamento. En Europa ou Estados Unidos pódense conseguir máis fondos e de forma máis sinxela porque "teñen un ecosistema emprendedor que crea uns efectos de rede onde todo vai suceder alí".
Para crear ese ecosistema tamén hai que traballar desde as bases culturais, "enxalzar" a figura do emprendedor e tamén adaptar a esencia empresarial á das startups americanas de "facer a todos partícipes da empresa", que todo o persoal teña parte da empresa, para que a senta como súa. "Vai recibir unha compensación de todos os esforzos e todos os resultados e iso crea unha cultura na que todos van a unha; crea unha cultura de excelencia e unha cultura de propiedade".
Tras eses dous piares, o académico e a cultura emprendedora, faltaría un terceiro, o apoio das institucións á nova empresa, que evitase as trabas burocráticas ou os impostos elevados nos primeiros pasos do emprendemento. "O que hai que poñer son millóns de sementes de startup en Galicia que cren produtos de verdade que sexan sostibles por si mesmas porque iso é o que vai traer a riqueza" a través da innovación tecnolóxica. "Crear un ecosistema de verdade onde se innove e crese".
Crossmint é un exemplo. Empezaron "catro gatos" e, tras dous anos e medio, son 60, teñen sedes en Nova York, Miami, Buenos Aires e Madrid e clientes como a marca suíza de reloxos de luxo Henry Moser, Mastercard o club de fútbol AC Milan ou Red Bull. El estivo en todo o proceso de escalar o negocio, crealo desde cero e entrar nun mercado aínda emerxente vinculado ao coñecido como web3, "un Internet onde ti non só poidas escribir ou ler, senón que pode ser o posuidor do que escribes e o que les ou do que creas".
A tecnoloxía blockchain actúa como un libro de rexistro dixital e supón unha revolución en canto á rastrexabilidade absoluta dos dereitos de propiedade, que pasan a estar perfectamente rexistrados nunha rede descentralizada e inmutable. Podes identificar quen é o posuidor de calquera produto dixital e atribuír os dereitos de autor, de royalties ou de uso.
O mundo camiña cara a ese Internet 3.0 e co seu proxecto están a axudar a crealo ofrecendo ás empresas a infraestrutura para facelo dunha forma sinxela, "simplificando" unha tecnoloxía complexa, "crear unha capa de abstracción onde ti podes interactuar coa tecnoloxía de maneira tradicional". O proxecto ao que máis agarimo tenlle está relacionado coa arte dixital e Refik Anadol, un dos principais artistas dixitais do mundo.
Da súa man, e doutros socios como Soho House, crearon unha colección destinada a recadar fondos para a tribo do Amazonas yawanawá e conseguiron vender 4 millóns de dólares, gran parte a través de Crossmint, para preservar o seu modo de vida e a súa contorna.
Outro proxecto consistiu en ‘tokenizar’ as parcelas do estadio de fútbol San Siro do AC Milán, creando unha copia dixital do céspede para vendelo por parcelas de tal forma que, todo o que ocorra na súa parcela, conleva un premio para o seu dono. Se marcan un gol xusto no seu anaco, por exemplo, leva unha recompensa. Desta forma, se gamifica toda a experiencia de xogo, unha forma de proceder Alejandro Acuña sinala que tamén "o poderiamos facer co Pontevedra".
A tecnoloxía ten "infinitas" aplicacións e está chamada a revolucionar a forma na que nos relacionamos co diñeiro ou calquera operación onde haxa un intercambio de propiedade ou valor. "Grazas ao internet 3.0 vai poder eficientar", supoñendo un coto á burocracia, a corrupción ou a ambigüidade nos dereitos de propiedade que ten a súa orixe en Satoshi Nakamoto, o creador de Bitcoin e os algoritmos de encriptación matemática. Alejandro augura que "nos tres ou cinco próximos anos vai haber un boom enorme para orquestrar todas esas aplicacións".
Relacionadas:
-
Unha delegación da cidade surcoreana de Suncheon estuda o 'Modelo Pontevedra'
Por Oskar Viéitez |
-
Luis Quiles, un emprendedor en defensa do potencial creativo y empresarial de Pontevedra: "Ten moitas posibilidades"
Por Natalia Puga & Mónica Patxot |
-
Emilio Froján, o caldense que compite coas startup máis prometedoras: "Pretendo visibilizar o talento galego"
Por Natalia Puga & Mónica Patxot |
-
Emilio Froján, o emprendedor de Caldas que montou en plena pandemia a mellor startup do mundo
Por Natalia Puga |