"Mareas de Vida", o proxecto que pon en valor as mulleres do mar da ría de Pontevedra
As mulleres sempre formaron parte activa das comunidades marítimo-pesqueiras. A súa presenza é fundamental en sectores como o da transformación da pesca, a acuicultura ou as actividades auxiliares da pesca e do marisqueo.
En Galicia, as mulleres do mar integran un sector estratéxico para a comunidade. Aínda así, a súa contribución non foi recoñecida ata datas moi recentes. Reducíase a imaxe da muller a arquetipos que invisibilizaban a súa evidente participación na economía familiar e laboral.
A falta de estudos que reflectisen a súa verdadeira posición, levou a FUNPROMAR (Fundación Clúster de Conservación de Produtos do Mar) e FUNDAMAR (Fundación para a Pesca e Marisqueo), como entidades sensibilizadas coa realidade das mulleres traballadoras do mar, ao firme compromiso de colaborar en accións de divulgación e posta en valor do papel da muller no sector pesqueiro e conserveiro. Froito desa colaboración nace en 2018 a plataforma Sereas "As mulleres do mar".
"Sereas é un proxecto para a divulgación e visibilización do papel da muller na industria do mar", expón Mariña López Rodríguez, a directora do Museo da Conserva e responsable de FUNPROMAR. Incide no termo "visibilización", para destacar que a contribución das mulleres do mar é e foi unha parte substancial do noso patrimonio inmaterial, imprescindible para comprender a configuración das comunidades costeiras.
A participación feminina é maioritaria en labores de marisqueo, onde o 92% do colectivo son mulleres, e no sector conserveiro, cun 80% de traballadoras. Neste sentido, FUNPROMAR puxo a súa atención na presenza feminina na ría de Pontevedra, onde está a desenvolver o proxecto "Sereas. As mulleres do mar da ría de Pontevedra".
Baixo o título "Mareas de Vida" promove unha mostra itinerante fotográfica que celebra "a forza e a delicadeza da muller do mar, o seu traballo silencioso e o seu incansable espírito", segundo se explica na súa presentación.
Dende os bancos marisqueiros ata as fábricas de conservas, "estas fotografías narran historias de esforzo, fortaleza e herdanza durante xeracións". As protagonistas son as mariscadoras de Combarro e as mulleres da fábrica de conservas Antonio Alonso de Bueu.
"Cada imaxe é un testemuño da súa incansable loita e o seu inquebrantable espírito", destácase. Un traballo de gran dureza que pon de manifesto a "resiliencia e dignidade" destas mulleres, "garantindo así a continuidade das poboacións e a sustentabilidade da actividade marisqueira".
Mariña López lembra que durante a documentación dos labores de marisqueo puideron constatar unha realidade social e económica que repercute directamente nas mulleres traballadoras do mar. As fortes choivas do outono provocaron unha gran mortaldade do marisco, "e entón aí estivemos con elas en conversacións, dende decembro ata practicamente a primavera", sinala.
Engade López Rodríguez que esta circunstancia non só prexudica ás mariscadoras, "senón que afecta, ademais, ás outras mulleres que son tamén as nosas protagonistas, as da industria transformadora. Porque, se non hai ese marisco, que se vai a enlatar?".
Estas mulleres da industria conserveira protagonizan a segunda parte do proxecto. "O seu traballo, silencioso e constante, é unha homenaxe á tradición e á innovación, un testemuño do papel crucial que desempeñaron no desenvolvemento económico e social de Galicia e, a alma dunha tradición que fixo da conserva galega un referente mundial", sublíñase na exposición.
As mulleres son a alma dunha tradición que fixo da conserva galega un referente mundial
Hai unha idea que se repite ao definir o traballo das mulleres: destreza e precisión de ourive."A minuciosidade do traballo das mulleres na conserva tamén a trasladan aos seus fogares, por exemplo, con outras afeccións como pode ser a costura (...) Da ourivaría da conserva á ourivaría da costura. Do cultivo do mar ao cultivo da terra. Repítese en cada unha delas. Non é algo excepcional (...) Porque hai algo máis que a súa faceta laboral. E todo forma parte dese espírito, de xeración a xeración", remata Mariña López.
A exposición "Mareas de Vida" estivo o pasado mes de xuño en Pontevedra, na Casa das Campás. A próxima parada será no Museo da Conserva (Estrada Colexio Universitario, 16, Vigo) a partir do 19 de xullo. O contido desta mostra plasmouse tamén nun álbum dixital que se pode consultar en liña dende a web Sereas "As mulleres do mar" ou ben pulsando na seguinte ligazón: Álbum "Mareas de Vida".
"Sereas. As mulleres do mar da ría de Pontevedra" é un proxecto beneficiario do Plan Social de Ence. Mariña López resalta o valor das industrias que, como esta compañía, contribúen ao desenvolvemento cultural e social da súa zona. Ademais, o apoio de Ence a este proxecto mostra para a responsable de FUNPROMAR "unha sensibilidade cara ao labor das mulleres da ría de Pontevedra".
Relacionadas:
-
As mariscadoras da provincia celebran unha xornada de convivencia na que abordaron os problemas do sector
Por Oskar Viéitez |
-
Alivio entre as mariscadoras ao atopar ameixa nas praias tras medio ano sen actividade
Por Oskar Viéitez |
-
As confrarías pontevedresas rexeitan a "intromisión" da patronal galega para xestionar o marisqueo
Por Oskar Viéitez |