Pedro De Lorenzo y Macías
Cantares da nosa Lingua! Día das Letras Galegas!
Nuestra Rosalía de Castro falleció en 1885. En sus tiempos nuestra lengua gallega estaba en tinieblas. Con sus Cantigas Galegas, fue la pionera del resurgimiento de nuestro esquecido idioma.
Los precursores de la Real Academia Gallega fueron Emilia Pardo Bazán y Ramón Pérez Costales. En 1904 Manuel Murguía, esposo de Rosalía, publica el interés de crear una Academia Gallega. En 1905, Curros Enriquez y Fontenla Leal constituyen en la Habana la Sociedad Protectora de la Lengua Gallega.
Este hecho motivó en 1906 la creación de Nuestra Real Academia, presidida por Manuel Murguía y cuarenta colaboradores. En 1920 fue elegido miembro Antonio Rey Soto, pronunciando el discurso "La Imprenta en Galicia. Libro gótico".
Siendo presidente Eladio Rodríguez (1926-1934), Castelao fue admitido como miembro de La Real Academia Gallega; posiblemente, gracias a las recomendaciones de su mentor y amigo Fray Antonio Rey Soto. (Nos basamos en las cartas de Castelao a Antonio Rey Soto que están depositadas en la Biblioteca del Monasterio Mercedario de San Juan de Poio).
En 1963 La Real Academia Gallega instituye el Día de las Letras Gallegas para homenajear a las personas que destacasen por su obra literaria en idioma gallego.
Cada año se conmemora a una personalidad diferente, que haya fallecido diez años antes, por lo menos. Desde su fundación hubo una dedicación conjunta a los poetas medievales: Martin Codax, Xohán de Cangas y Mendinho (1998).
1964: Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, que escribió en Español y Gallego, igual que su amigo y mentor Antonio Rey Soto; éste fue el embajador de nuestras culturas en América, uno de los miembros más importantes de La Real Academia Gallega.
¿Nos preguntamos el por qué? El mejor literato, bibliófilo y un excelso poeta. Era cura, finalizando como fraile en el Monasterio de Poio, donde depositó su biblioteca. Al ser cura y fraile, lo descartaron…, lo dejaron el olvido. Él fue el esclavo trabajador y su amigo se llenó de gloria. ¡Qué injustos somos!
Rey Soto escribió en nuestro verdadero idioma gallego y no en el politizado. Nos brinda el poema NUMEN en honor a Rosalía:
¡Rosalía!....... ¡Rosalía!
Ô chamarte romp’ô dia.
Consonante de Poesía,
d’armunía
louzanía
y-alegria
é ise nome que puxéronce n’a pía..
¡Rosalía!..... ¡Rosalía!......,
luz d’a yalba. A cotovía
car’o ceo rube e fía
o milagre d’a sua sinfonía…
E d’un pulo, tral’os montes, sai o sol… ¡E claro día!
¡Rosalía!.... ¡Rosalía!.....
Cara o ceo o Rosal ía…
Ía, ía, ía, ía
Rosal… ía.
Se eligió para la celebración de nuestros cantares, el 17 de mayo, que coincide cuando en 1963 se publicó el primer ejemplar "Cantares Gallegos", de nuestra Rosalía de Castro, que fue la impulsora del Rexurdimento da Nosa Lingua.
Este año será homenajeada Luisa Villalta Gómez, coincidiendo con los 20 años de su fallecimiento. Fue escritora, filóloga y violinista. Escribió poesía, teatro, narrativa de ficción, ensayo, artículos, profesora de secundaria. Nos dejó un legado de sus obras.
El 4 y 5 de mayo le dedicaron a Luisa Villalba varios cantares en lengua gallega en el Teatro Principal. Solo pudimos asistir al inicio, el primer día y compartimos lo que hemos disfrutado.
A las 7 de la tarde, se iniciaron los preparativos. Don Manuel Fernández González se lio con el micro; este se rebotó, produciéndole un corte en una ceja. ¡¡Cómo sangraba!! Unos expertos lograron contener la hemorragia y recuperar a este gran presentador. Le felicitamos, ya que estuvo muy brillante, breve y conciso. ¡Lo que hace una labazada!
A las 20,00 horas, se inicia el festejo. Ya están en el escenario La Coral Helénica, bajo la batuta del maestro Don Manuel Antonio Pintos. Nos encandilaron con este repertorio: "Marín Marín", "Unha noite na eira do trigo", "Miña Terra". Finalizaron con "Mariñeiro de Portonovo"; la letra es de Don Gonzalo González Lorenzo, armonizada musicalmente por nuestro "genio" Manuel Antonio Pintos.
La Coral Alameda, bajo la batuta de Don Miguel Moreno, nos ofrecieron: "Ruada da Chamosa", "Monte Viso", "Compañeira", "Cantiga de Pontevedra".
Coral Colegio de Abogados, dirigida por Don Alberto Currás, nos deleitaron con: "¿Qué pasa o redor de min?", "Meu pequeño de ollos tristes", "Nouturno", "Paxaro que vas voando".
Felicitamos a las tres corales, ya con tonalidades distintas, iniciaron este festejo de Las Letras Gallega con empatía y buena tonalidad.
Llega el turno del Orfeón Pontis Veteris. Siempre nos sorprende con su originalidad y una gran calidad de voces. ¡Sentí morriña: faltaba el del bombo"! "Loco Soñador" hizo vibrar a todos los existentes. "Meu amor é mariñeiro" levantó "bravos y aplausos. "Galicia Nai", el excelente barítono Juan Acacio Hermo Morales, acompañado por las diferentes cuerdas del orfeón, rompió fronteras y despertó un gran clamor en todo el aforo. Finalizan con "Brazos para Xeitura". El Maestro Manuel Antonio y su orfeón fue muy ovacionado. Para finalizar, El Maestro invita a las demás corales a entonar nuestro Himno Gallego.
Les adjunto un video casero en el cual pueden observar la gran unidad y amistad entre los cuatro grupos que participaron.
Pedro de Lorenzo y Macías.
FUENTES: Biblioteca del Monasterio de Poio.