Aquilo de: ninguén é profeta na súa terra, resulta unha horma que encaixaría perfectamente nos pés dos irmáns pontevedreses Nodal. Bartolomeu e Gonzalo, nacidos na segunda metade do século XVI concluíron con absoluto éxito "a última gran exploración na época dos Austrias".
Outro pontevedrés, David Rodríguez Couto, publica o primeiro libro que recompila con absoluto rigor aquel fito para a navegación española, a viaxe ao estreito de Magallanes e a Tierra del Fuego.
A Xornada do Estreito "foi unha das expedicións máis brillantes e ignoradas da Idade Moderna. Foi unha fazaña naútica e cumpriron a misión de explorar unha parte da Terra entón descoñecida. Nun mar aínda hoxe adverso, entón non se perdeu ningunha vida humana nin ningún barco. Tratábase de abrir un novo roteiro marítimo ao sur do estreito de Magallanes".
Ademais da importancia política, xeopolítica e reputacional para Felipe III, o legado dos irmáns Nodal segue vixente. Imos con algúns exemplos: aquela expedición descubriu as Illas Diego Ramírez, chamadas así polo cartógrafo que os acompañou.
O arquipélago "ata ben entrado o século XVIII marcou o punto máis austral da Terra" e entre outros, inclúe o illote Pontevedra, illa Bartolomeu, illote García, illa Gonzalo, illote Barros, paso Nodal,... unha toponomía absolutamente pontevedresa que persiste: "está rexistrada así e é froito daquela exploración".
A cartografía resultante da expedición deu lugar a un mapa que saíu publicado adxunto á relación da viaxe en 1621. Está custodiado na Biblioteca Nacional de España e é "o único exemplar iluminado do mundo. En 2009 foi roubado e o ladrón levoullo a Arxentina. Ía ser poxado en Nova York xunto a outras pezas roubadas, pero a Garda Civil logrou recuperalo. Segue sendo unha peza cobizada por coleccionistas". Parte dese mapa é o que aparece na portada e contraportada do libro de David Rodríguez.
Ata as mortes dos irmáns Nodal, en 1622, resultan épicas. O naufraxio no que perdeu a vida Bartolomeu foi "un dos máis memorables e tráxicos da historia" dando pé a unha das lendas de tesouros afundidos que máis transcenderon, propiciou expedicións submarinas, serviu para múltiples documentais televisivos e dotado de contido a un museo que se pode visitar en Florida.
Gonzalo Nodal morreu meses despois noutro naufraxio, con destino de novo ao estreito de Magallanes.
E para completar algúns datos da charla que mantemos no podcast 'Cara a cara': unha das embarcacións do Servizo de Gardacostas da Xunta denomínase Irmáns García Nodal. Erro. García era o segundo nome de Bartolomeu, o primeiro apelido destes irmáns era Nodal.
O programa completo está dispoñible para escoita e descarga desde a web de PontevedraViva Radio e tamén se pode escoitar desde a ligazón que se adxunta.