Andrés Núñez Rajoy
Maruja da Tomasa na Terra do Medio
Chegamos cedo a Terra do Medio, como chaman algúns á Ulloa imitando a Tolkien (O Señor dos Aneis) e contan que si na Terra Media teñen a Sauron, que é inimigo dos elfos e dos homes eles teñen a ALTRI que é inimigo da natureza. Aparcamos na saída á Monterroso, onde tíñamos pensado ir comer ao Esmorga (un dos mellores polbos de Galicia). Aínda que faltaba unha hora para o inicio xa había moreas de persoas. Autobuses ateigados. Era difícil moverse. Víase moita xente da Ulloa, coñecíanse polas camisetas que levaban que identificaban co seu concello. Tamén da Arousa, de Noia, do Sar, de todos os lados. Novas e vellas, rapaces e rapazas, mocidade moita mocidade. Xente maior con caxato para facilitar o desprazamento, tamén en cadeiras de rodas, querían estar alí. Frotaba no ambiente que a xente no quería a macrocelulosa. Escoitabas falar, oías como a xente se sentía enganada. Non querían na Ulloa o que xa rexeitaron en Portugal por moito que tanto a empresa, como a Xunta, como o periódico máis preponderante en Galicia digan un día si e outro tamén que nos vai salvar de todos os males. O máis comentado da xente é a brincadeira dita pola empresa, a Xunta e publicada de que “vai devolver a auga ao Ulla mellor que cando entrou na fábrica”. Máis moreas de xente. Aparecen as pancartas. Buscamos onde colocarnos. Sendo de Pontevedra está claro detrás de cal íamos ir, ademais que de celulosa saben. Fomos detrás da pancarta da APDR (Asociación pola Defensa da Ría)
Pancarta da APDR na manifestación de Palas de Rei onde íamos
Xente do mundo da política había. Vellas glorias e novos deputados e deputados, concelleiros e concelleiras. Candidatos e candidatas ás eleccións europeas. Ninguén do PP, mais seguro que votantes si. O sorprendente foi que non vin a case ninguén do PSOE. Só vin a concelleira do PSOE en Palas de Rei Ana Corredoira (coñecida pola súa participación no programa “A vivir que son dos días” que dirixe Javier del Pino na Cadena Ser), á alcaldesa de Antas de Ulla Pilar García Porto e ao eterno, e incombustible, Antonio Gato Soengas de Monterroso. Do resto ninguén, nin deputado, nin deputada, seguro que había militantes de base porén ningún representante cualificado como para dicir mira o PSOE tamén está. Pero non o PSOE non estaba (parecía que tampouco se lle esperaba). Ao día seguinte o secretario xeral do PSdG-PSOE, JR Gómez Besteiro dixo: “Debemos falar sobre se esa instalación é interesante, importante e estratéxica”. Despois de dous anos de enganos por parte da empresa e da Xunta aínda dubida si é interesante para Galicia este tipo de empresas. Non ve a eucaliptización do toda Galicia cunha soa pasteira, como será con dúas? Non ven a importancia da Ría de Arousa e a agricultura desenvolvida ao longo do leito do río Ulla. Nunca entenderei a equidistancia que quere marcar o PSOE. Diso temos moita experiencia en Pontevedra, tan distintos queren ser, tan listos parecen querer ser que se moven na equidistancia, mais lévaos a parecerse ao PP. Se anda coma un pato, berra coma un pato ... . A xente de Lugo, coa que falei, xustificaba a ausencia do PSOE dicindo que detrás de ALTRI está Pepe Blanco, que é de Palas de Rei, e que lle “leu a cartilla” a Besteiro para que o PSOE non fora, nin convocara a súa xente. Non sei si é certo ou non pero estar non estaban. Logo o PSOE quéixase que en Galicia, cada vez máis, perde apoios. Por que será?
Maruja da Tomasa
Si decidín escribir este artigo-crónica foi por ela, porque me sorprendeu e porque me agradou. Acabada a manifestación íamos pola beirarrúa da estrada a Monterroso. Cando estábamos a uns cincuenta metros do coche nun portal dun edificio estaba unha señora maior. Pequena, zapato baixo negro, vestido negro, chaqueta de punto marrón claro, pelo curto moi branco, pel branca e con poucas engurras, man dereita abrazando o pulso da esquerda pousadas sobre o estómago. Cando chegamos á súa altura falounos.
—Gracias por vir— dixo
—Por que?, pensamos que o noso deber — contestamos nós
—Eu pensei que non ía vir ninguén. — cóntanos— nos estamos aquí, onde da volta o vento, somos poucos e eu pensaba que ninguén se ía preocupar polo que nos pase a nós. Aquí sómoslle pouca xente e, si non é polas persoas de Ulloa Viva como a Marta (Gontá) que se puxeron ao fronte e foron contándonos o que había non nos decatabámonos de nada. E vostedes de onde veñen.
—De Pontevedra— dixémoslle
—Ah¡ Vostedes xa saben de que vai isto das celulosas. Eu seino porque asistín a charlas que deron para explicarnos que xa non era unha empresa de fibra que era de pasta de papel. Alí falouse de Pontevedra e de ENCE. Dos eucaliptos. Miren cando vou ao especialista a Lugo no autobús e chego ao alto do Picato vexo eucaliptos e máis eucaliptos ao redor. E non hai tanto que encheron isto desa praga.— Dicíanos a señora
—Véxoa moi enfadada— comenteille eu.
—Como no vou estar— di ela— eu era votante do PP, de sempre. Tanto para unha cousa como para outra, sempre os votei. Coñezo ao alcalde desde que naceu, lémbreme cando entrou na policía local, voteino sempre. Desta últimas eleccións xa o corpo me pedía cambio, dubidei de votalo a el ou á Corredoira (Ana). Voteino a el. Agora síntome enganada. Non foi claro con nós, non volverei a votar ao PP. Mentiunos, primeiro que ía haber moitos postos de traballo, agora xa son menos. Non contaminaba, agora que algo. Xa non hai que crea o que din. Tamén me dixeron, non sei si é certo, que empezou a facer unha lista de nomes para traballar na fábrica de ALTRI. A min non me chamou, sabe que, tanto a miña filla como o fillo traballan unha en Lugo e el na Coruña e non nos fai falta a súa “caridade”, e os netos tamén traballan. Estoulle moi farta.
—Nótaselle—dixen eu— A todo isto estamos falando e non sabemos como nos chamamos, eu son Andrés e a miña esposa Berta, e vostede como se chama.
—Eu sonlle Maruja da Tomasa, por miña avoa—díxonos—alégrome de coñecelos e volvo a darlle as grazas por vir. Fixeron que os de Palas nos sintamos importantes. Son máis novos ca min, que xa teño oitenta e cinco anos e levo viúva doce, gustaríame que lle conten á xente o que queren facer con nós. Que nos apoien para que isto non vaia adiante. Eu xa perdín o medo de moitos anos e hoxe por primeira vez fun a unha manifestación, aínda que non aguantei todo, á praza non subín, xa estaba cansa. Nesta tempada levo aprendido que o voto é importante, teño a impresión que ata agora o que fixen foi tiralo. Bueno, estounos leando e seguro que teñen présa.
—Non se preocupe. Imos cara Monterroso a xantar ao Esmorga
—Bo polbo— dixo ela— Cando veñen os fillos imos alí, son dez minutos. Que teñan boa viaxe.
Despedímonos de Maruja da Tomasa contentos de ver como unha muller dos seus anos se involucrou nunha loita que pensa necesaria. Nós ca conversa xa temos gañado o día. A TVG dedicoulle 45 segundos sen entrevistar a ninguén, na Radio Galega nin se mencionou, iso si o luns entrevistaron ao representante da empresa (claro que esta é liberdade de información da que fala Feijóo e Rueda). Ah¡ O polbo estaba boísimo.