Cando avisan de que formas parte dunha mesa electoral? E se non podo ir, como fago?
Por Oskar Viéitez
Comeza a conta atrás para as eleccións municipais do 28M. Una das cuestións que máis importa a moitos cidadáns é a de saber se, ademais de votar, tocaralles formar parte activa das eleccións, actuando como integrante dos equipos responsables das urnas, nesta cita.
Hoxe é o último día para que os concellos sorten os nomes dos cudadáns que deberán estar nos diversos colexios electorais, para ocupar as mesas de votación. Foi o caso do Concello de Pontevedra que celebrou este Pleno tan singular no que un programa informático elegió a todos estes membros das mesas entre as persoas censadas en cada sección electoral. Unha división que fai referencia a unha circunscrición dun mínimo de 500 e un máximo de 2.000 electores.
As persoas que entran no "bombo" do sorteo son todas aquelas que saiban ler e escribir e que estean censadas na Sección. Tamén se inclúen ás que teñan menos de 70 anos, aínda que desde os 65 anos de idade pódese presentar unha renuncia nun prazo de sete días. Pola contra, non poden someterse a sorteo os que cumpran a maioría de idade no período que transcorre desde a formación das listas de votantes e a votación.
Un requisito esencial para o Presidente da Mesa electoral é que o mesmo debe ter o título de Bacharel ou o de Formación Profesional de segundo grao. Tamén serve co de Graduado Escolar ou algún equivalente.
Cada mesa electoral divídese nun total de tres membros: un presidente e dous vogais. Pero ademais destes, cada mesa conta con dous suplentes para cada un destes postos.
A lei de Protección de Datos impide que se faga público o nome dos veciños elixidos que nos tres días posteriores ao sorteo serán notificados na súa caixa de correos para ser membros da Mesa electoral nos comicios. Esta notificación chegará mediante unha carta por correo certificado e é enviada en man polo carteiro, aínda que tamén pode ser trasladada por un axente da Policía. Se non se atopou ao destinatario tras dous intentos de entregar a notificación, recibirán un aviso na caixa de correos para que comparezan nunha oficina de Correos a recollela.
Dentro da carta aparece expresamente o posto de deberá desempeñar na Mesa electoral e un manual de instrucións a seguir para o día da votación.
Outra opción para coñecer se che tocou ser un membro da mesa é a través da web oficial do teu respectivo concello, algo cada vez máis estendido. Para acceder a estes datos, soamente necesitarás estar empadroado na localidade de consulta e introducir o DNI.
E agora a pregunta máis repetida E se non podo acudir á mesa ou non me presento?
Hai algúns motivos que dan por xustificada a ausencia do veciño nas urnas, o 28 de maio. Motivos que van desde causas familiares, laborais ou persoais. Con todo, todas elas deben ser xustificadas diante a Xunta Electoral, cun mínimo de 72 horas de anterioridade á celebración das eleccións. No caso de que a ausencia non se dea por xustificada e entendendo esta como abandono das obrigacións do cidadán, as penas por non acudir ou informar previamente da situación do cidadán elixido, oscilan entre os 3 meses e un ano en prisión.
Entre os motivos contemplados para evitar a mesa electoral, hai algunhas causas que xustifican por si soas a exención, como ser maior de 65 anos, estar en situación de discapacidade, ser nai en período de lactación ou estar en mesa polo menos tres veces no últimos dez anos.
Así mesmo, tamén hai algunhas causas que poden xustificar a exención, como ter unha lesión ou enfermidade, realizar un cambio de residencia habitual a outra comunidade autónoma, ter eventos familiares de especial relevancia e inaprazables, exercer servizos esenciais da comunidade, ser xefe de sección nunha redacción ou, mesmo, pertencer a algunha comunidade relixiosa incompatible coa participación en mesa.
O votante designado para ser membro da mesa pode presentar a escusa xustificada para non acudir, de maneira presencial, ás Xuntas electorais de Zona, onde deberá encher un formulario. Como novidade, este 2023, as escusas non só poderán presentarse de maneira presencial, senón que tamén se poderán presentar por Internet, a través dunha aplicación electrónica habilitada para iso.