Un expediente caducado salva á ex directora do instituto de Bueu dunha sanción, pero non do duro reproche do xuíz
Por Natalia Puga
Un erro administrativo salvou á ex directora do instituto Illa de Ons de Bueu de unir un novo castigo á sentenza pola que a Audiencia Provincial de Pontevedra a condenou dous anos de prisión por un delito de malversación. O mediático caso acabou cunha condena desta profesora, e do ex secretario do centro, por utilizar 17.276 euros da contas do instituto para compras en supermercados, pagos durante unha viaxe a París ou compras en tendas e zapaterías de Pontevedra.
Aquela sentenza tamén supuxo seis de inhabilitación para exercer como directora nun centro docente e, tras a condena, a Xunta de Galicia decidiu impoñerlle dúas sancións de 135 días de suspensión de funcións por dúas infraccións graves. A afectada recorreu, o caso acabou no Xulgado do Contencioso-Administrativo número 1 de Pontevedra e, finalmente, esas sancións anuláronse, pero, aínda que non teña que cumprilas, non se librou dos reproches do xuíz.
O maxistrado lémbralle á ex directora que nun centro educativo de ensino medio os profesores son un modelo, un referente para a formación académica e -sobre todo, desde a perspectiva ética- para o desenvolvemento da personalidade dos alumnos, en idade preadolescente e adolescente. E engade que o director do centro aínda máis, pois é a máxima autoridade.
Partindo desa base, para o xuíz, "unha profesora, peor aínda, unha directora, que comete delitos de corrupción no propio centro causa un dano inconmensurable ao servizo público educativo".
Sostén que o prexuízo patrimonial derivado dos seus actos corruptos pode resultar fácil de reparar, pero "o dano que produce co seu mal exemplo nos seus alumnos e na propia imaxe da educación pública é inmenso, e difícil de emendar".
O maxistrado titular, Francisco de Cominges Cáceres, ditou unha sentenza pola que anula as sancións, pero non admite integramente o recurso presentado pola docente, senón tan só en parte. Así, anúlaa porque a Consellería de Educación ditounas nun procedemento caducado, pero non polo resto dos motivos que alegaba a ex directora, que apelaba á desproporción da sanción e a que se vulneraron os principios de legalidade, tipicidade e ' non bis in idem', pois os feitos xa foron sancionados coa sentenza da Audiencia e ela entendía que non podían ser sancionados de novo.
A Xunta abrira expediente á profesora e ex directora cando foi detida e entendía que os procedementos administrativos paralízanse cando hai unha causa penal paralela, de modo que os prazos de prescrición da infracción quedaron paralizados e, por tanto, o expediente non caducou. Con todo, o xuíz conclúe que o expediente si caducou e dá un pequeno tirón de orellas á Xunta de Galicia por esta situación.
Así, indica que esa suspensión levantouse cando se ditou sentenza condenatoria contra esta profesora, o 29 de novembro de 2018, e que entre ese día e a data na que lle comunicaron a sanción, o 19 de febreiro de 2020, "superouse con fartura o referido prazo de caducidade", que se fixa nun ano.
"A caducidade do procedemento prodúcese automaticamente e xera a nulidade da sanción ditada nel", sostén o maxistrado, que recomenda á Xunta que realice unha investigación interna para depurar responsabilidades polo "inexplicable atraso" na tramitación da última fase do procedemento disciplinario. Lembra que ese atraso provocou a súa caducidade, "co consecuente menoscabo aos intereses públicos que debe salvagardar, nun asunto especialmente grave".
A reprimenda do maxistrado á Xunta súmase á realizada á propia afectada, que cabe lembrar que non chegou a cumprir pena de prisión por estes feitos porque non tiña antecedentes penais e devolveu ao instituto o diñeiro defraudado.
Sobre o seu comportamento, insiste en que o delito polo que foi condenada é "moi grave" e foi doloso, de modo que "pon en evidencia a falta de ética da súa autora". Ademais, cre que a súa inmediata reincorporación ao centro educativo, sen chegar a cumprir a pena de prisión e sen unha mera suspensión de funcións, "xera unha imaxe ou influencia moi prexudicial nos alumnos".
A ex directora recorría alegando á falta de proporcionalidade da sanción, pero o maxistrado insiste en que, a pesar de que tivo que anulala por cuestións formais, non lle parece desproporcionada. É máis, mesmo cre que a Xunta "a tratou con benevolencia".
Por unha das sancións impuxéronlle 90 días de suspensión e pola outra, 45. Pola de 90, ser autora dun delito doloso, o xuíz mesmo cre que merecería "a separación definitiva do servizo ou, polo menos, unha suspensión firme de funcións máis prolongada e un traslado forzoso a outra localidade".