Que Cristóbal Colón era galego, concretamente de Poio, é una teoría "seria e consolidada" que, ao longo dos anos, logrouse avalar con "moita documentación". Así o asegura o presidente da asociación Colón Galego, Eduardo Esteban.
"Está probadamente demostrado que pode ser galego porque a documentación que hai é aplastante", sostén o que é un dos principais defensores da orixe galega do histórico conquistador español. "Hai probas máis que fehacientes", insiste.
Así, entre elas, destaca que Pontevedra "é a única cidade do mundo" onde existen papeis que, desde antes do descubrimento de América, hai rexistros da familia Colón, cuxos apelidos paterno e materno transmitíronse durante xeracións.
A estes indicios, os expertos engaden que Colón escribiu numerosas anotacións e cartas en galego ou que moitos dos nomes de lugares que foron descubertos naquela expedición correspóndense con topónimos das costas de Galicia.
"Estamos máis cerca que nunca", asegura Esteban, de refutar o resto de teorías que suxiren que o descubridor de América podería ter nacido en Xénova (Italia), Barcelona ou Mallorca.
Un paso fundamental nesa dirección está a darse en dous puntos da provincia de Pontevedra, San Salvador (Poio) e Sobrán (Vilagarcía de Arousa). En ambos, os investigadores buscan ADN que poida ser cotexado cos restos do descubridor, do seu fillo e do seu irmán.
É a fase final dunha investigación que comezou hai xa vinte anos por parte do Departamento de Medicamento Legal e Forense da Universidade de Granada, cuxos expertos consideran que esta análise xenética é a peza crave para completar este puzzle.
No atrio da igrexa vella de San Salvador de Poio, segundo o arqueólogo Mateo Fontán, director da escavación, estase exhumando unha área duns catro metros cadrados nos que, segundo os estudos previos, estarían enterrados posibles antepasados do descubridor de América.
"Estamos a tentar extraer ósos que sirvan paira poder analizar as mostras xenéticas que xa ten o laboratorio de Granada", explica o arqueólogo, que avanza que nos primeiros días de traballo xa apareceron restos humanos que serán "debidamente cotejxdos".
A uns trinta quilómetros deste punto, na igrexa de San Martiño de Sobrán, en Vilagarcía, abrirase un sarcófago funerario do finais do século XV. Nel está enterrado Xohán Mariño de Soutomaior, un relixioso que, segundo certas investigacións, estaría emparentado con Colón.
E é que, segundo explica Antonio Castro, responsable desta segunda escavación, un "desvío" na liña de investigación do Colón galego sostén que o descubridor pertenceu a unha familia de nobres, os Soutomaior, "coetáneos á época do descubrimento".
As tarefas para atopar restos de ADN, en todo caso, non serán fáciles, segundo os responsables destes traballos, que se desenvolverán durante as dúas próximas semanas.
As exhumaciones, aínda que están moi documentadas, fanse "por estima" e a ceo aberto. Ademais, as condicións climáticas de Galicia e o feito de que, naquela época, os enterramentos eran rudimentarios, complica a procura do material xenético.
"Esperemos que isto sirva paira arroxar luz dunha vez por todas sobre a orixe de Colón", afirma Regis Francisco López, director do documental Colón ADN: su verdadero origen, que está a documentar todos os traballos que se están realizando en Galicia.
Asegura que este está a ser un "día importante" para a historia de Galicia e de España, ao entender que "é posible que os resultados que se obteñan logren aclarar a súa orixe".
Aínda que paira el, a teoría "máis sólida" na que sitúa o nacemento de Colón en terras galegas, confía en que os ósos achados nestas exhumacións conteñan material xenético viable que, cruzado co ADN de Colón e os seus familiares directos, "nos dea unha boa noticia".