É, sen dúbida, o xuízo do século en Galicia, o de maiores dimensións en canto a partes acudidas, tamén en canto a vítimas e en canto á súa duración. Este mércores comezou na Cidade da Cultura de Galicia, en Santiago de Compostela, a vista oral polo accidente ferroviario do Alvia que o 24 de xullo de 2013 deixou 80 mortos e 144 feridos nos arredores da capital galega, no barrio de Angrois.
O xuízo volve traer á actualidade a grave traxedia, o accidente ferroviario máis grave da historia recente de España, e a rememorar aquela dura madrugada de fai nove anos, dous meses e 11 días que precedeu ao día de Galicia máis triste.
Todos os focos céntranse na Cidade da Cultura, pero Pontevedra non é un cidade allea a este mediático xuízo. No descarrilamento do Alvia na curva da Grandeira faleceron tres veciñas de Pontevedra e no xuízo hai, ademais, tres avogados pontevedreses que representan a distintas familias afectadas.
Nas vías de Angrois faleceron Laura de Juan, unha moza de 23 anos; Lucía Arousa, de 32 anos e que faleceu xunto ao seu noivo Jacobo Romero; e Antonia Baro Roldán, de 69 anos.
Na sala de vistas habilitada para a ocasión na Cidade da Cultura de Galicia hai 446 persoas prexudicadas acudidas, agrupadas en 154 acusacións e asistidas por 110 letrados e representadas por 47 procuradores. Entre eses avogados, hai tres pontevedreses, Jorge Cubela Boullosa, Juan Prieto Cervera-Mercadillo, e Andrés Malvar Pintos.
Andrés Malvar representa á nai e o irmán de Luara de Juan, que regresaba a casa tras presentar o seu proxecto de fin de máster na Universidade Complutense de Madrid e cun contrato recentemente asinado para traballar no Instituto de Ciencias Matemáticas do Centro Superior de Investigacións Científicas.
Jorge Cubela, pola súa banda, leva a acusación en nome de dúas mulleres de orixe estranxeira que resultaron feridas nas vías de Angrois, nai e filla ás que o accidente cambiou a vida, evitou regresar ao seu país e mantén aínda a día de hoxe pendentes de operacións.
Juan Prieto Cervera-Mercadillo, a unha muller pontevedresa que resultou ferida no accidente. A pesar de residir en Madrid, a súa familia é pontevedresa.
Tamén hai selo pontevedrés na parte da maxistratura, pois o primeiro xuíz instrutor da causa foi Luís Aláez Legerén, natural da cidade de Pontevedra, que asumiu a instrución entre a noite do accidente e xuño do 2014, cando tomou a substitución Andrés Lago Louro, quen a asumiu desde xullo de 2014 ata a súa finalización, en decembro do 2021.
O xuízo celébrase no Xulgado do Penal non 2 de Santiago e a maxistrada responsable é tamén pontevedresa, María Elena Fernández Currás.
O accidente tamén se viviu con dor nos hospitais pontevedreses, pois tres feridos do sinistro ferroviario estiveron ingresados no Hospital QuirónSalud Miguel Domínguez , dez no Hospital Montecelo e tres no Hospital do Salnés.
O xuízo senta no banco dos acusados a dúas persoas, o maquinista do tren, Francisco José Garzón Amo; e o director de seguridade na circulación de ADIF no momento de posta en funcionamento da liña, Andrés Cortabitarte. A ambos se lles atribúen 80 delitos de homicidio por imprudencia grave profesional, 145 de lesións por imprudencia grave profesional e un delito de danos.
A Fiscalía solicita para cada un deles catro anos de prisión. Ademais, demanda que o maquinista sexa inhabilitado para a súa profesión durante o tempo da condena e que o outro acusado sexa inhabilitado, durante o mesmo período, para o exercicio de calquera profesión que implique xestión, seguridade ou responsabilidade en infraestruturas ferroviarias.
A reclamación total por danos e prexuízos en materia de responsabilidade civil ascende a 57.686.635,93 euros, que se reclaman ás aseguradoras de Renfe (QBE) e Adif (Allianz Global Corporate & Speciality); ademais da Renfe Operadora; ADIF; e os dous acusados.
O xuízo comezou este mércores e prolongarase durante nove meses, ata o mes de xuño. Durante todos eses meses, espéranse as declaracións de 522 testemuñas, 21 testemuñas/peritas e 126 peritos.
As vítimas do accidente, a través da plataforma maioritaria, aproveitaron o inicio da vista para unha impactante protesta. Trasladaron un cartel de grandes dimensións co documental Frankenstein 04155 sobre o accidente de Aitor Rei e a mensaxe "censurada" en alusión a que pediron sen éxito que se proxecte no xuízo e emítase en Televisión Española. Ao seu lado, dous afectados portaron dúas televisións de 32 polgadas con imaxes da cinta.