As familias de Alexandre Bóveda e Amancio Caamaño, ambos asasinados nos primeiros días da Guerra Civil en 1936 polas súas ideas políticas, decidiron adherirse á denominada querela arxentina, a causa xudicial aberta no ano 2010 pola xuíza María Servini de Cubría no Xulgado Nacional no Criminal eCorreccional Federal número 1 de Buenos Aires para investigar e axuizar os crimes cometidos durante a ditadura franquista.
A adhesión de ambas as familias farase oficial este sábado 16 de novembro durante un acto organizado pola Deputación de Pontevedra no Pazo Provincial no marco das xornadas de memoria histórica ' Na loita contra a impunidade', que se desenvolverán os días 15 e 16.
Estas xornadas supoñen empezar a traballar en dúas liñas prioritarias para a nova deputada de Memoria Histórica, María Ortega: recuperación das ideas roubadas e da sociedade que existía antes do 36 e aposta pola loita contra a impunidade. As xornadas perseguen este segundo obxectivo e, ademais de servir de escenario para a adhesión das familias destes dous fusilados o 16 de agosto e o 12 de novembro de 1936 na Caeira (Poio), tentará servir de ligazón para que máis familias poidan sumarse a esta acción penal.
Así, a xornada do venres 15 empezará cunha actividade técnica na que Jacinto Lara e Pomba García Varela, avogados que levan en España a querela arxentina, achegarán detalles sobre a situación legal deste proceso e explicarán a avogados pontevedreses os pasos para dar para levar ante os tribunais demandas para facer Xustiza coas vítimas do franquismo e as posibilidades que hai de sumarse ao procedemento que se segue en Buenos Aires.
A xornalista e escritora Montse Fajardo, especialista en memoria histórica e representante da Iniciativa Galega pola Memoria, deu a coñecer que a Asociación de Avogados Novos de Vigo xa se interesou polo tema e tamén acudirán á xornada outros integrantes do Colexio Provincial de Avogados de Pontevedra.
A continuación, tras esta xornada técnica, haberá un encontro con familias de vítimas do franquismo para abordar tamén a posibilidade de sumarse á iniciativa. Ademais dos avogados Jacinto Lara e Pomba García Varela, da Asociación Prol Dereitos Humanos de España (APDHE), tamén estarán presentes neste segundo acto querelantes por torturas de Billy O Neno como Chato Galante e Miguel Ángel Gómez, coñecido como Gus, e proxectarase o documento 'El Silencio de Otros', que reflicte a loita das vítimas e os sobreviventes para presentar a querela arxentina.
O sábado 16 será o acto institucional no que se darán máis detalles da adhesión á querela das dúas familias de vítimas pontevedresas. Preséntana Amalia Bóveda e Valentín García Bóveda polo asasinato do seu pai e avó, respectivamente, e Begoña e Olga Caamaño polo asasinato de Amancio Caamaño, un dos nove fusilados do 12 de Novembro.
Valentín García Bóveda, vicepresidente da Fundación Bóveda e neto do galeguista fusilado, participou este luns na presentación das xornadas xunto coa deputada María Ortega e Montse Fajardo e agradeceu á primeira que a Deputación Provincial sexa a primeira institución que apoia seguir esta liña de traballo nos tribunais para a recuperación da memoria histórica e á segunda os seus anos de traballo "arduo" que empezan a dar os seus froitos.
García Bóveda xa participou nunha viaxe a Buenos Aires xunto con outras vítimas do franquismo no marco da querela arxentina, pero ata o de agora a súa familia non decidira adherirse ao proceso penal porque foi obxecto dunha profunda reflexión entre os familiares e porque, ata o de agora, non se deu a circunstancia deste impulso da Deputación.
"Non hai mellor momento", valorou, e non desaproveitou a súa palabra para lembrar que se nas últimas décadas traballouse máis para a recuperación da memoria e a Xustiza para as vítimas non se deron situacións como o resultado das eleccións deste 10 de novembro, no que "o discurso dos verdugos" logrou representación no Congreso dos Deputados.
Montse Fajardo considera que estas xornadas e o paso das familias Bóveda e Caamañao supoñen un paso "imprescindible" para seguir avanzando en dar a batalla xudicial ao Franquismo e destaca a importancia de que coincidise na xornada post electoral, pois "hoxe máis que nunca hai que loitar contra o fascismo".