O xuízo contra a empresa concesionaria da autoestrada AP-9, Audasa, pola presunta cobranza abusiva de peaxes durante as obras de ampliación da ponte de Rande quedou este mércores visto para sentenza no Xulgado do Mercantil número 1 de Pontevedra sen cambios no posicionamento das partes con respecto ás súas posturas iniciais: a Fiscalía, as asociacións En Colectivo e Adicae e unha ducia de afectados queren facer valer os dereitos dos usuarios prexudicados polos continuos atascos a que se lles devolva parte da peaxe paga e a Avogacía do Estado e a empresa negan as retencións e aseguran que legalmente non podían non cobrarse esas taxas.
Este procedemento iniciouse por mor da presentación dunha demanda colectiva por parte da Fiscalía Provincial de Pontevedra e, por tanto, foron os dous fiscais do caso, Alejandro Tuero e Santiago Miguel Cruces, os que comezaron cunha exposición na que concluíron que, durante as dúas sesións do xuízo, quedou demostrado que nos 3 anos que duraron as obras de ampliación da ponte de Rande ese tramo da AP-9 "non ten condicións de autoestrada" e, por tanto, Audasa "o que podía facer durante as obras era reducir o prezo da peaxe". Ao non facelo, incorreu nunha "práctica abusiva".
"Que é unha práctica abusiva? Pase o que pase, nós imos cobrar igual", indicou Alejandro Tuero, que na súa exposición recorreu a exemplos facilmente entendibles como as cláusulas chan ou o prezo da bombona de butano e indicou que Audasa debe ser condenada por esta práctica porque, a pesar das obras e de que o servizo non era adecuado para os usuarios, "está a cobrarse unha peaxe, o mesmo que cando a autoestrada funciona ben".
Os fiscais manteñen que "é Audasa e non os usuarios os que teñen que asumir ese custo" por un mal servizo e, como exemplos dese mal servizo, falan das retencións continuas e de que, segundo Santiago Miguel, "non existía nin un só cartel que permitise ao usuario que accedía á AP-9 saber como se atopaba ese día", de modo que non había "liberdade de elección" doutra vía alternativa nin se cumpría o "deber de información".
Durante o seu informe de conclusións finais cuestionaron ao perito de parte que abriu a sesión deste mércores, pola súa "vinculación estreita con Audasa" e tamén quixeron poñer o foco sobre o feito de que, coa sentenza que se dite nesta causa, o maxistrado Manuel Marquina ten a "oportunidade de demostrar que en Galicia si se protexe desde primeira instancia os dereitos dos consumidores".
A empresa Audasa presenta unha postura totalmente oposta. Así, os seus avogados negan os 202 episodios de atascos e retencións contabilizados pola Fiscalía entre 2015 e 2018 e, a modo de resumo, conclúen que "o tráfico foi fluído durante a maior parte do tempo da execución das obras". De feito, tan só recoñecen "retencións puntuais" e sinalan que a maioría foron "alleas ás obras".
En resposta outra das recriminacións da Fiscalía sobre a falta de sinalización das incidencias na vía, aseguraron que "non se lle pode imputar Audasa que non sinalizase cando non é algo que poida facer". Pois, segundo sosteñen, é a DGT a responsable de avisar aos condutores antes de entrar na vía de que pode atoparse atascos e retencións.
Doutra banda, lembran que "a normativa española é de obrigado cumprimento" e a Lei de Autoestradas de Peaxe establece a obrigación de que o usuario pague a peaxe por usar a autoestrada.
Nunha liña similar manifestouse o avogado do Estado, que reprochou á Fiscalía que fale de práctica abusiva cando, en realidade, a cobranza desa peaxe "é resultado da aplicación dunha lei (a Lei de Autoestradas de Peaxe) e dun prego administrativo de condicións do servizo (o contrato asinado entre o Ministerio de Fomento -agora Ministerio de Transporte- e Audasa). O artigo 14.2 desa citada lei sinala que os usuarios están obrigados a pagar a peaxe.
A Avogacía do Estado tamén fala dunha cuestión de competencia que faría que esta causa non debería estar a se xulgar nun xulgado do Mercantil, senón nun Contencioso-Administrativo e cita potenciais riscos para as contas estatais asociados a este procedemento xudicial pois, segundo sostén "hai un gravísimo risco de que o importe da condena retornarse como un boomerang aos orzamentos do Estado", de tal forma que unha posible condena a Audasa nesta causa acabarían pagándoa os 30 millóns de españois que pagan impostos.
Os avogados das asociacións e usuarios acudidos nesta causa adheríronse ás conclusións da Fiscalía. Adicae representa a 65; En Colectivo a 220; e hai unha ducia máis de usuarios que compareceron a título particular.