A prórroga concedida á fábrica de Ence en Pontevedra ata 2073 non foi legal. Así o determinou a Audiencia Nacional que, nunha resolución que se coñeceu este venres, anula a autorización que tiña a empresa pasteira para ocupar o seu actual complexo de Lourizán.
A Sala do contencioso-administrativo da Audiencia Nacional estimou os recursos presentados polo Concello de Pontevedra e a ONG ecoloxista Greenpeace.
A sentenza considera que a resolución do 20 de xaneiro de 2016, pola que se autorizou a Ence a manter a súa actividade en Pontevedra durante 60 anos máis, non xustifica, como esixe a Lei de Costas, que a papeleira, pola súa natureza, non poida ter outra localización.
Coa súa decisión, a Audiencia Nacional dá validez ao achandamento da Avogacía do Estado que, en 2019, decidiu non defender a legalidade da prórroga concedida polo Goberno que, naquel entón, presidía Mariano Rajoy en funcións.
A proba pericial practicada, destacan os maxistrados na súa resolución, demostra que a auga doce, nun determinado volume, "é un recurso necesario e imprescindible" para o proceso produtivo das plantas de pasta de papel, así como a proximidade a recursos hídricos (auga salgada ou doce) para a evacuación da vertedura.
Pero engaden que non é obrigatorio que ditas plantas, pola súa natureza ou configuración, estean en dominio público marítimo terrestre. E é que o artigo 32.1 da Lei de Costas determina que só poderá ocupar estas terreos instalacións que non poidan situarse noutro sitio.
Por tanto, segundo a Audiencia Nacional, estas fábricas "poden situarse nas proximidades, pero fóra de devandito demanio costeiro", nas proximidades de ríos ou grandes masas de auga.
A Sala cita outros casos como as fábricas de celulosa BHK, como as de Torraspapel en Zaragoza e Papeleira Guipuscoana de Zicuñaga, que se sitúan xunto a ríos nos que evacuan o efluente, e tamén coa fábrica de Ence en Navia, que segundo os peritos é equiparable coa de Pontevedra, que se sitúa próxima, pero fóra de terreos de Costas.
Para o tribunal resulta significativo que Ence "non puido achegar documentación ou concesión que acredite a súa localización sobre o dominio costeiro", senón só a resolución de 2013 que lle daba concesión en Navia para un viveiro de plantas, non para as instalacións de fábrica.
A sentenza lembra que a actuación administrativa sobre o dominio público marítimo terrestre debe perseguir, entre outros fins, o de asegurar a súa integridade e debida conservación, "adoptando, no seu caso, as medidas de protección e restauración necesarias".
Ademais, deben garantir o uso público do mar, da súa ribeira e do resto do dominio público, "sen máis excepcións que as derivadas de razóns de interese público debidamente xustificadas", que no caso da fábrica de Pontevedra "nin esgrimiu nin xustificou".