Axitador folclórico. Así se define Rodrigo Cuevas (Oviedo, 1985), un artista afeito a non deixar a ninguén indiferente. Transgresor e inimigo das convencións, reivindica que o folclore non estea unicamente presente sobre os escenarios, senón que forme parte da nosa vida cotiá.
Chega a Pontevedra con Barbián, un innovador espectáculo de zarzuela no que este auténtico furacán escénico dará renda solta á súa arte, no que aúna a música popular, o cabaret e os sons electrónicos. Poderemos velo este sábado, ás 21:30 horas, no Pazo dá Cultura.
Regresas a Pontevedra, onde xa estiveches o pasado verán, aínda que cunha proposta totalmente diferente, non?
Si, no verán vin con Trópico de Covadonga, que é o espectáculo meu. Barbián é unha creación de Fernando Carmena no que eu participo como artista. Son todas cancións de zarzuela. Facemos un repaso por ela, desde a máis rexionalista ata a máis bohemia.
Cando un fala de zarzuela, pensa irremediablemente en Madrid pero ti defendes que nela hai elementos que evocan á cultura asturiana ou galega, non?
Non é que o defenda eu, é que a música de zarzuela, sobre todo nalgunha época, compoñíase sobre todo para un público moi grande que había en Madrid, os emigrantes que viñan doutras zonas de España. Escribíase para que eles fosen ao teatro e para que recoñecesen os seus ritmos e as súas músicas nas zarzuelas que ían ver.
É un espectáculo no que, ademais de oírte cantar e verte actuar sobre o escenario, narras historias con todo luxo de detalles...
Eu sempre falo moito (ri). Neste espectáculo hai un guion que se basea en ir contando a historia de cada zarzuela, as composicións ou algunha anécdota de onde se fixo ou cando.
Levas un tempo xa virando con este espectáculo, como o está recibindo o público? Cal é o feedback que te chega?
A xente sorpréndese moito. É a mesma sorpresa que tiven eu cando entrei en contacto con ela por primeira vez. Pouca xente sabe que a zarzuela toca temas tan barriobaixeiros. A pesar do que poida parecer, non é un xénero nada conservador.
Defíneste ou te definen como "axitador folclórico". Sénteste cómodo con esa etiqueta?
En realidade é unha etiqueta que me puxen eu un pouco para evitar outras etiquetas que non podía controlar eu. Esta soa moi ben, identifícame bastante. Aúna tanto a miña parte activista como a miña parte artística. E a verdade é que funcionou moi ben.
Crees que é necesario axitar ao público?
A verdade é que si, aínda que agora o folclore está como de moda. Pero a xente ten que entender que o folclore é de todos e hai que vivilo. E sobre todo, o que hai ao redor do folclore e toda a súa forma de vida, que é o máis interesante.
Por que crees que a música e os sons tradicionais están tan en auxe?
Pois non o sei. Eu creo que hai unha chea de artistas facendo propostas moi interesantes e creo que chegou o momento. Non entendo por que agora, pero está moi ben, Xa era hora.
Con Tanxugueiras, por exemplo, demostrouse que a música noutras linguas oficiais pode triunfar fóra das súas fronteiras.
Iso é o marabilloso, que por fin nos deamos conta diso.
Ti mesmo viviches o feito de actuar en pequenos locais a encher grandes recintos. Que queda do Rodrigo Cuevas deses primeiros anos?
Tento seguir facéndoo como cando estaba nos locais pequenos, tratando ao público coa mesma proximidade. Creo que iso é o que funciona e a xente nótao. Que segues estando como nun cabaret pequeñín. Iso é o que lle gusta á xente e onde eu síntome a gusto tamén.
Notas que tes un público definido?
Agora actúo moito fóra de Asturias e quizá se vai definindo un pouco máis, pero en realidade é moi heteroxéneo e véñenme a ver señoras, xente nova... todo tipo de xente. É o que máis me gusta. É como nos pobos, onde a sociedade está menos estratificada.
Falando dos pobos, a súa beleza está no seu folclore?
É a creación que fixemos en colectivo. É o que nos define. É a cousa máis bela que fixemos como pobo, esa cultura popular. Hai que reivindicala, creo que si.
E nun momento como o actual, tan dirixido polas redes sociais e pola imaxe que transmitimos, crees que é cando máis debemos volver ás nosas orixes?
Totalmente. Hai que agarrarse máis á naturalidade e á realidade porque senón a realidade virtual cómenos.
E agora que se estila tanto falar de autocensura, para protexernos das críticas que poidan chegar, cortácheste algunha vez nos teus espectáculos?
Eu non me autocensuro. Polo menos, non nos espectáculos. Nada. Ás veces é difícil sabelo porque a autocensura utiliza mecanismos que un non controla, pero diría que non. Sempre fago o que quero. Verédelo en Pontevedra.
Pontevedra, ademais, que é unha terra con moito significado para ti. Por esa estancia na Lama, que marcou a túa personalidade como artista, non é así?
Estiven alí sete anos e foi onde coñecín o folclore. Aprendín a cantar e a tocar a pandeireta. Foi onde empecei a ter animais e onde atopei a miña vida e a miña forma de ser.