Visto para sentenza. Así deixou este mércores o xuíz Xullo César Diaz Casales, titular do Xulgado de Primeira Instancia número 1 de Pontevedra, o xuízo no que se deberá determinar si o paso das galerías Oliva cara á rúa Gutiérrez Mellado pechado en xaneiro de 2023 durante a demolición do edificio do 3 da rúa Gutiérrez Mellado e o 11 da rúa Michelena debe abrirse.
A demanda presentouna a familia Filgueira, propietaria de 14 baixos de números impares das galerías Oliva 2, como unha reclamación de posesión pedindo que se restitúa ese paso. Como parte demandada, está a sociedade Cubreiro, propiedade da familia Corbal, dona da zona das galerías pegada a Gutiérrez Mellado, xa derrubada e pecha, que considera que esa servidume de paso non debe manterse unha vez que esa zona xa foi derrubada e non existe actividade comercial.
O xuízo deberá resolver unha maraña xurídica e urbanística e celebrouse finalmente tras dúas suspensións en abril e setembroe pola sala de vistas pasaron 20 persoas que relataron o uso desta zona desde a súa creación nos anos 60. Le aquí os seus testemuños.
A sesión abriuna Manuel Corbal, como representante dos demandados, que recoñeceu que "é público e notorio que a xente de Pontevedra pasaba por alí", pero matizou que "só en horario comercial", pois, ao peche dos negocios, estaba pechado por dous enreixados, unha no acceso pola rúa Oliva e outra por Gutiérrez Mellado.
Para a demolición do edificio presentouse un primeiro proxecto no que se dicía que existía unha servidume de paso e que, durante as obras, desprazaríase á esquerda. Logo, xa iniciado a derriba, presentouse un modificado no que xa non se introduce esa servidume. O representante dos Corbal xustificou que, cando se fixo o primeiro proxecto, "aínda tiñamos inquilinos" e por tanto, debían permitir que pasasen, pero o último foise en decembro de 2022, por iso pechouse en xaneiro de 2023. O arquitecto responsable da demolición tamén declarou máis tarde no xuízo e profundou nesa mesma explicación.
"Cando se van os inquilinos, non tiña sentido" esa servidume, explicou Corbal, que engadiu durante a súa declaración que o Concello de Pontevedra "reiteradamente" comunicoulles en todo momento que non existía ningún documento no que figurase a existencia desa servidume de paso, pero que se deixou o paso durante décadas porque "había unha situación pacífica durante moitos anos de que en horario comercial pasábase por alí".
Ademais, explicou que os propietarios da parte das galerías próxima á Oliva e eles como responsables da próxima a Gutiérrez Mellado non tiñan "ningunha relación ou comunicación para porse de acordo en nada", como demostra que cada un realizaba o mantemento do seu parte e, cando abriu un tramo novo das galerías cara á Oliva a eles ninguén llo comunicou. Usa este argumento para falar de galerías independentes que non deben deixar servidume de paso á outra parte.
No solar do edificio derrubado estaba sobre a mesa unha operación pola que a multinacional téxtil Inditex prevía abrir unha macrotienda, aínda que se cancelou nas últimas semanas. Manuel Corbal insistiu en que "o tema se empezou a frustrar" no momento no que se presentou esta demanda. Respecto diso, a avogada da parte demandante, Alejandra Estévez, insistiu nas súas conclusións finais en que esta demanda implica "uns prexuízos moi contundentes"
Pola parte demandante, Astrid Filgueira, propietaria dun terzo da metade indivisa das galerías, contradi a Corbal ao asegurar que si había esa relación entre as dúas partes das galerías e que, de feito, mesmo había unha única chave para pechar os enreixados de ambos os lados, que se instalaron no ano 2005 a petición dos comerciantes por problemas de vandalismo. Isto confirmárono algúns comerciantes.
Filgueira recoñeceu que o Concello urbanisticamente contempla o corredor comercial "como unha rúa privada", pero insiste nesa servidume de paso que se usou "ininterrompidamente" até o seu peche en 2023 e en que o Concello considerábaos como unha unidade e en 2001 envioulles unha notificación unitaria a ambas as partes instándolles ao cambio de solo.
A pesar de que hai só unha parte demandante e unha parte demandada, entra en escena unha terceira parte como interesada. Trátase de Ramón Otero propietario de 14 locais nesa parte de Galerías 2, os números pares, que non reclama a reapertura do paso e asegura que o peche non lle prexudica.
Otero deu a coñecer que negociou con Inditex para, no caso de que se abrise a súa tenda nese edificio de entrada por Michelena, deixasen unha porta cara ás galerías, de forma que os clientes puidesen saír cara alí e lograr "unha circulación mínima de 500.000 persoas". Nese acordo figuraba que este propietaria se reservaba o dereito a pechar ese acceso cando non lle interesase.
Este propietario impulsou, xunto coa familia Filgueira, unha 'due diligence', auditoría á que debe someterse calquera empresa para conseguir investidores ou pechar unha venda ou fusión. No seu caso, é un proxecto para presentar a futuros investidores para converter ese edificio en 172 prazas de garaxe, 32 vivendas e 1390 metros cadrados de uso comercial. No caso de recoñecerse esta servidume de paso que se reclama nesta causa, frustraría esa operación.
O avogado demandante, Faustino Seoane, quixo concluír o xuízo buscando "simplicidad" nun asunto de gran "complexidade" e sinalou que "do que se trata este preito é de si viña exercendo ese paso. Si viña pasando e como viña pasando" e, en sala, "si demostrouse algo é que, para todo o mundo, era todo galerías Oliva, mesmo para o propietario, que consentiu o paso durante anos" e logo cortouse ese paso "de forma ilexítima" e actuando "con certa maquinación e aleivosía".
A avogada demandada, Alejandra Estévez, sinalou que comprenden o "queixume da cidadanía pontevedresa" por non poder usar o paso, pero que "non existe nin un só documento" legal no que se estableza que ten unha saída por Gutiérrez Mellado nin que exista esa servidume de paso. É "un corredor privado", insiste, "un paso de tolerancia comercial de libro".