Hai xusto un ano que a Noemi Rivas a vida se lle puxo ao revés. O 14 de febreiro de 2022, falou co seu marido, Pedro Herrera, embarcado no Villa de Pitanxo, para felicitarse San Valentín. El díxolle que a quería, ela a el que non o quería só un día, senón toda a vida. El despediuse dicíndolle "nuns días xa vou para casa e estou contigo e co neno", Martín, o seu bebé de 8 meses.
Imposible imaxinar que sería o seu último San Valentín. A súa última conversación. "Xa non chegou". O seu corpo quedou na sala de máquinas, onde estaba de garda como primeiro oficial cando o barco naufragou en Terranova ao día seguinte. Foi tan só unhas horas despois daquela conversación. Hai un ano. Aínda que a ela lle parecera xa toda unha vida.
"Hai un ano que por última vez escoitei a súa voz", cóntanos sentada no salón da súa casa. Diante, o álbum da súa voda con Pedro e toda unha colección de fotos xuntos. As paredes, todas cubertas de fotos del, xa sexa só, con ela ou co neno. Pero sempre el. Na súa mente teno presente a diario. Na súa casa, tamén.
Non esqueceu nada daquel traumático día, no que quedou "en shock". Estaba na casa cando a chamou a súa irmá porque vira nunha rede social que o barco desaparecera. Deseguido, chegou o seu cuñado pola porta. E todo se puxo ao revés.
Daquelas horas garda como lembro a dor a escasa información e o trato que recibiu da armadora do buque, Pesquerías Nores. "Foron crueis de non chamarnos nin de mandar a ninguén á porta de casa. Son malas persoas, miserables e inhumanos. Que somos persoas! Hai 21 falecidos".
Durante as horas seguintes non era capaz de comer e mesmo estivo tres días nos que "non era capaz" de estar co seu fillo porque "é igualiño a el". Ensínanos unha foto do falecido á idade do pequeno e compáraa. Resulta complicado distinguir quen é quen.
Logo chegaron meses de dor, seis nos que durmiu no sofá, coa súa comadre ao seu lado toda a noite, porque era incapaz de regresar á cama baleira. E aínda a día de hoxe sobrevive grazas a pastillas, atención psicolóxica e a rede social que a rodea.
A súa irmá, o seu cuñado e as súas sobriñas "están aí ao pé do canón comigo, non me soltan a man para nada". O resto de familias con falecidos entre a tripulación sérvenlle tamén de soporte, pois a dor compartida axuda a soportar os momentos máis complicados e compartir as súas emocións.
E o seu principal motor para seguir é o pequeno Martín. "O meu fillo é o que me tira para diante todos os días; é o que me di: mamá, imos". Segue en pé por el e segue loitando por el.
"O meu fillo é o que me tira para diante todos os días; é o que me di: mamá, imos"
Desde o principio, ao pequeno faloulle do seu pai. Cando ve unha foto súa, sinálao e di "papá". Ao neno "pregúntaslle onde está o seu pai e di: papá está no ceo". E é que o quixeron así desde un principio "para que non lle sexa moi duro cando sexa maior".
Tamén o seu neno a mantén activa para seguir na loita que manteñen todas as familias por coñecer a verdade do ocorrido hai un ano. "A súa nai loita para que se saiba a Xustiza dos 21. Para que o meu fillo saiba: nós loitamos polo teu pai e por 20 persoas máis da maneira na que sufriron".
Para Noemi Rivas, "o peor deste ano é que non tes duelo aínda". Por que non o pecha?, preguntámoslle. "Non poderei ata que se faga xustiza. Hai que seguir e ser fortes e loitar, moito quédanos por loitar", explica.
"O peor deste ano é que non tes duelo aínda. Non poderei ata que se faga xustiza"
O seu duelo é, se cabe, máis difícil porque non ten un lugar ao que ir chorar. O corpo de Pedro é un dos 12 que non apareceu tras o naufraxio e non puido enterralo en terra. Xa perdeu calquera esperanza de que apareza a pesar de que, tras meses de reclamacións das familias, o Goberno finalmente acaba de sacar a licitación a baixada ao pecio do Villa de Pitanxo. Aínda que o corpo do seu marido non apareza, si cre que lles dará respostas, pois "hai probas abaixo".
Un dos momentos máis duros deste ano foi o Nadal, o primeiro sen Pedro, e se lle preguntas que se lle fai máis complicado da súa situación actual non dúbida: "O máis duro é saber soportar que ese barco non vai volver máis. Porque ti esperabas, pero non vai volver".
Ten 32 anos, é de Marín, terra de mariñeiros, e levaba 13 anos con Pedro, oito casados, e, con todo, nada a preparou para o que ocorreu. "Nunca pensas que che vai a pasar a ti. Podes pensar nalgún día un accidente pero non isto".
"Nunca pensas que che vai a pasar a ti. Podes pensar nalgún día un accidente pero non isto"
Estaba afeita a unha rutina de 45 días no mar e 15 en casa, pero nunca se imaxinou este desenlace. Mesmo pensaba que o seu marido ía regresar antes desa marea, pois pouco despois de saír de porto, caéuselle un ferro na man. Con todo, "o patrón vendou os dedos" e tivo que seguir traballando. Tamén tiña covid-19, como boa parte da tripulación.
Quedoulle marcado o trato da armadora e tamén fala con rabia do patrón, Juan Padín, sobrevivente, pois asegura que no barco "tratábaos como a cans" e que "non é boa persoa". Cando regresou de Terranova, non falou con el. Non o fixo en todo este ano.
Si fala con Samuel Kwesi, o terceiro sobrevivente xunto ao capitán e o seu sobriño, Eduardo Rial. A Samuel creo "ao 100%" na súa versión dos feitos, que atribúe neglixencias ao patrón. Creo porque "é un home afundido, ves unha persoa que sabes que sufriu, non como os outros dous".