A subdelegada do Goberno en Pontevedra, Maica Larriba, evita falar de "culpables" no insólito caso dos dous polisóns que chegaron ao porto de Marín en decembro de 2017, formalizaron unha petición de asilo político en España e partiron no mesmo barco sen esperar a que se resolvese a súa demanda, pero si quixo profundar no ocorrido. Cando se produciron estes feitos non era a responsable deste organismo gobernamental, de modo que, á súa chegada, afanouse en pescudar que paso hai case 14 meses para aclarar un caso que está en mans do Defensor do Pobo.
Larriba explicou este martes a PontevedraViva as investigacións realizadas desde que o verán pasado relevou como subdelegada a Ana Ortiz, responsable da Subdelegación cando se produciron os feitos. Tras analizar todos os arquivos do organismo, concluíu que "non consta en ningún lado" que se pediu que o barco 'Kristin C' no que viaxaban os polisóns abandonase o porto de Marín nin tampouco que se autorizou.
"Non hai ningunha documentación por escrito da petición nin da autorización", explica a subdelgada. Así o fixo contar nun informe remitido ao Defensor do Pobo, que mantén aberto un expediente para aclarar o ocorrido por mor da queixa formulada pola Comisión Española de Axuda ao Refuxiado (CEAR) por incumprimento da normativa en materia de asilo.
O buque chegou ao porto de Marín o 12 de decembro de 2017. O día 13 dous polisóns que aseguraban ser de orixe siria e palestino formalizaron a súa petición de asilo político en España en presenza da Policía Nacional e de dous avogados que lle prestaban asistencia xurídica. Ese mesmo día, pola tarde, o barco abandonou a dársena sen desembarcar aos dous demandantes de asilo. Ao día seguinte, a Oficina de Asilo e Refuxio (OAR) do Ministerio do Interior admitiu a trámite a solicitude de asilo político formulada, pero xa non se puido realizar ningún trámite, pois estaban en paradoiro descoñecido.
As incógnitas seguen rodeando este caso 14 meses despois. Segundo a información facilitada pola Comisaría Xeral de Estranxeiría e Fronteiras ao Defensor do Pobo, a consignataria do barco contactaría co xefe do Distrito Marítimo de Marín para coñecer se se autorizaba a saída do buque e leste contactaría coa Subdelegación, que considerou procedente outorgar autorización de saída. A información da Comisaría non precisa se tales actuacións documentáronse ou foron verbais. En todo caso, na Subdelegación non quedou constancia por escrito de ningún trámite, de modo que, a efectos administrativos, aínda no caso de que se realizasen, é coma se non se produciron.
Maica Larriba evita falar de culpables, pero si ten que haber algún responsable que se espera que acabe pescudando o Defensor do Pobo. Á espera de que se poña nome a esa responsabilidade, distintas fontes consultadas por este xornal indicaron que a lexislación que se debía seguir era clara e incumpriuse.
Así, neste caso, a Subdelegación do Goberno anterior podería incumprir o Real Decreto 203/1995, do 10 de febreiro, polo que se aproba o Regulamento de aplicación da Lei 5/1984, do 26 de marzo, reguladora do dereito de asilo e da condición de refuxiado, modificada pola Lei 9/1994, do 19 de maio. Ademais, saltáronse as instrucións conxuntas da Dirección Xeral da Policía e da Garda Civil, da Dirección Xeral de Política Interior e da Dirección Xeral de Inmigración sobre tratamento a polisóns estranxeiros, que datan do 28 de novembro de 2007 e seguen en vigor e, segundo algunhas fontes consultadas, vulnerouse a Lei 12/2009, do 30 de outubro, reguladora do dereito de asilo e da protección subsidiaria -artigo 19-.
No apartado sexto das citadas instrucións conxuntas policiais recóllese que cando un polisón estranxeiro manifesta a súa intención de solicitar asilo en España permanecerá no buque baixo a responsabilidade do capitán mentres se tramita a solicitude e, se ao tempo de saír o buque de territorio español non se ha resolvido sobre a admisión a trámite desa solicitude, o polisón será traslado ao posto fronteirizo. No caso de que se desembarque e non exista posto fronteirizo -o caso de Marín-, débeselle asignar residencia obrigatoria en residencias ou centros preferentemente de Cruz Vermella Española ou de calquera ONG especializada en asistencia a refuxiados, solicitantes de asilo, e desprazados.
Respecto diso, cabe apuntar que no caso dos polisóns de Marín, segundo fontes consultadas, si se podía autorizar a partida do buque en cuestión, que debía levar a súa carga a un porto polaco, pero antes diso a obrigación legal era garantir que os dous demandantes de asilo desembarcasen e quedasen a recado para que puidesen garantirse os seus dereitos.
O propio Defensor do Pobo lembra nunha comunicación oficial dos últimos días que as instrucións conxuntas de 2007 dispoñen que é competencia dos subdelegados do Goberno coordinar o conxunto de actuacións en canto ao tratamento de polisóns estranxeiros, de modo que debían coordinar as actuacións e evitar que o barco partise, comunicando á autoridade portuaria que non se podía autorizar a saída da embarcación ata que a Oficina de Asilo e Refuxio non resolvese as solicitudes de asilo e, no caso de que a consignataria solicitase a autorización, non se concedese ata que se procedeu ao desembarco.