Berlín: cultura, integración e vangarda

Pontevedra
28 de xullo 2019

Berlín é unha metróple chea de contrastes que sorprende ao visitante de principio a fin. A analista de viaxes Marga Díaz invítanos a coñecer a capital de Alemaña, unha gran cidade que conta cunha combinación de estilos arquitectónicos

Viaxe a Berlín
Viaxe a Berlín

Berlín é unha metrópole chea de contrastes que sorprende ao viaxeiro de principio a fin. Cando unha chega a esta gran cidade parece atravesar de súpeto unha barreira cara ao innovador e vangardista, nótase que entramos no centro neurálxico dun gran país. A capital de Alemaña dá unha sensación inicial de certa incoherencia caótica: formigón e aceiro conviven case en harmonía con pedra e ladrillo antigos. A mestura de estilos é máis que evidente, do  neoclasicismo ao barroco, pasando polo modernismo ata a pegada gris da  Bauhaus. A escola de deseño e arquitectura fundada por Walter  Gropius, a pesar da súa curta duración pola persecución Nazi, deixou unha influencia indeleble en edificios emblemáticos como a Nova Galería Nacional de Mies van de  Rohe ou o Arquivo da  Bauhaus do propio Walter  Gropius. Con todo, a medida que transcorren as horas en Berlín, descubrimos unha cidade máis amigable e ese estraño modelo de convivencia  entre o moderno e o antigo, o  neoclásico e o vangardista, rozando o  underground, antóllasenos cada vez máis familiar. O verde  rebosante de parques e avenidas tamén axuda: xardíns como o Tiergarten, un antigo coto de caza real que inclúe o Zoo berlinés restaurado e varios monumentos representativos da historia de Alemaña como a Columna da Vitoria, o Memorial aos Soldados Soviéticos ou o Monumento a Bismarck, convidan a un sosegado paseo. E para terminar o día o coñecido Café Neuer  See refréscanos a beiras dun lago  acompañados dunha boa cervexa ou algún dos típicos pratos da cociña rápida alemá.

Pero aínda sendo o gran pulmón da cidade, o Tiergarten non é o único espazo verde importante. Lugares como o Viktoriapark ou o Lustgarten entre outros, permiten un respiro aos miles de turistas que a diario abarrotan a cidade. Con todo o día a día dos berlineses non se vive só nos grandes parques, pois Berlín é unha cidade aberta ao exterior: as beiras do Spree énchense de estudantes descansando baixo as abundantes árbores, e en determinadas zonas unha multitude de  coloridas  tumbonas proporcionan a imaxe típica dos  berlineses gozando cunha boa cervexa  fronte á súa  icónico  rio.

O  Spree serve precisamente de eixo transversal a toda a cidade. Á súa beira despuntan as fermosas cúpulas da Catedral, un dos edificios máis emblemáticos de Berlín.  Seguindo o seu curso tamén nos achegamos ao  archiconocido Reichstag (o Parlamento alemán), onde a arquitectura restaurada do edificio orixinal convive en permanente contraste coa moderna cúpula proxectada por  Norman  Foster, que a pesar das reticencias iniciais sobre a súa localización terminou por converterse nun dos elementos máis  atrayentes da cidade. A beleza deste elemento non reside unicamente no seu aspecto decorativo senón na intelixencia con que foi deseñado buscando maximizar a eficiencia enerxética e facendo unha homenaxe á trasparencia en todos os sentidos xa que en Berlín a actividade Parlamentaria está aberta e visible a calquera público.

Unha das avenidas imprescindibles de Berlín é a Unter dean Linden que parte da famosa Porta de Brandemburgo e esténdese ata o inicio da Illa dos Museos. A rúa, humanizada con grandes árbores (o seu nome tradúcese como "baixo os Tilos") ofrece unha vista de moitos dos edificios máis destacados de Berlín. Xa na Isla atopámonos nun dos lugares Patrimonio da Humanidade, que acolle os máis importantes Museos da cidade: O Bode Museum e o  Altes  Museum que acollen importantes mostras de escultura entre outras obras, a  Alte  Nationalgaleri, cunha excepcional colección de pintura ou o Neues  Museum que alberga destacadas coleccións da antigüidade, prehistoria e sobre todo do Antigo Exipto, cunha colección  interesantísima de sartegos, obxectos de enterramentos ou da vida cotiá desta gran civilización e por suposto a xoia máis coñecida dos museos  berlineses: o Busto de  Nefertiti.  Pero dos cinco museos quizá o máis impresionante sexa o  Pergamonmuseum: nas súas salas exhíbense magníficas construcións como o Altar de  Pérgamo (hoxe en restauración), a porta de  Ishtar de  Babilonia ou a Porta do Mercado de  Mileto. Cada unha delas ocupa grandes salas resultando espectaculares, aínda que particularmente a porta de  Babilonia, cos seus miles de ladrillos  vidriados  coloreados en azul debuxando figuras de animais, merece por si soa a visita ao  Pérgamo.
Próxima á avenida  Kurfürstendamm una das máis coñecidas, a Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche é outro dos elementos máis reconocibles do antigo Berlín. Aínda en ruínas como mostra do desastre da guerra, esta igrexa é unha  hermosísima construción entre o  neorrománico e o gótico. O seu rosetón e as súas torres quedaron destruídas e así permanecen hoxe día intactas, lembrando un pasado que nunca debeu de acontecer. Fronte a ela construíuse unha das igrexas máis sorprendentes da arquitectura moderna. Por fóra o edificio é unha mole de formigón, aceiro e pequenos cristais. Pero ao penetrarnos no templo a sensación que transmiten as 21.000 vidreiras filtrando a luz nunha mestura de azuis e morados é tan poderosa que impresiona. Os cristais recubren todas as paredes da igrexa formando pequenos cadrados. O altar está presidido unicamente por unha escultura de Cristo na cruz de impactante deseño, e se temos a sorte de coincidir co funcionamento do órgano, unha música entre eclesiástica e temible crea un ambiente aínda máis  sobrecogedor. Toda unha experiencia.

Pero Berlín destaca sobre todo pola súa vida na rúa. A cosmopolita Alexander Platz recíbenos co seu orixinal Reloxo Mundial, a moderna  Postdamer Platz ou a fermosa  Gendarmenmarkt, mostran unha cidade de vitalidade desbordante, na que as bicis e o óptimo pero económico transporte público, relegaron ao tráfico a uns poucos automóbiles, mesmo nas grandes avenidas.

Partindo da  Alexanderplatz achegámonos á torre máis alta de Europa, a  Fernsehturm, é dicir a Torre da televisión. Visible desde calquera punto da cidade, é un dos símbolos do Berlín moderno e desde ela apréciase unha vista completa espectacular. Camiñamos cara ao Rotes  Rathaus (Concello Vermello) que embelecido cunha fermosa torre do reloxo é un dos edificios máis bonitos de Berlín. Desde o Concello penetrámonos no  Nikoliaviertel, un dos barrios máis encantadores da cidade: un lugar tranquilo cheo de tendas típicas e coidadosa decoración. O paseo aquí faise especialmente agradable, pero os seus locais chaman a facer unha parada repousada. A igrexa e a  placita que a precede respiran unha tranquilidade pouco propia da gran cidade. A fonte de  Neptuno ou a estatua de San Jorge rodeadas de fermosos edificios e cafeterías terminan de completar o encanto do barrio máis antigo de Berlín.

Outro dos lugares emblemáticos é o Kreuzberg, máis coñecido polos turistas como Barrio Turco. Camiñando desde a ponte  Oberbaum, unha bonita construción que destaca pola  súa cor  vermella-arxila e polas súas torres despuntando sobre o río Spree, o Kreuzberg descóbrenos un Berlín diferente: murais e grafitis  nas fachadas de vellos edificios conviven con terrazas multicolor e locais alternativos adornados pola omnipresente shisha do mundo oriental. O mercadillo e os postos de froitas, especias e produtos variados reflicten o ambiente e a vida cotiá desta comunidade.

Moi próximo ao Kreuzberg atopamos a East Side Gallery que non é outra cousa que os restos do Muro que tanto tempo separou a cidade e o propio país, deixando a familias divididas durante o período da chamada Guerra Fría.

Hoxe o muro é un museo aberto. Os seus coloridos  grafitis reivindican un mundo máis amable e sobre todo máis libre. Tras a cola xerada a diario para un dos  selfies máis demandados do mundo escóndese unha imaxe real: O bico entre Erich Honecker de Alemaña Oriental, e Leónidas Breznev, da Unión Soviética. Un símbolo da unión entre as dúas potencias comunistas que hoxe decora camisetas e  posters, restando importancia ao seu verdadeiro significado.  O Check Point Charlie, punto fronteirizo de paso entre as dúas  Alemanias é outro dos elementos que lembran ese pasado aínda recente.

Tamén o chamado Barrio Xudeu, do que hoxe día pouco queda como tal barrio, merece unha visita para admirar o fermoso edificio de cúpulas douradas e brillantes que acolle a Nova Sinagoga, os bonitos patios Modernistas de  Hackesche  Hofe e sobre todo o Vello Cemiterio Xudeu.  

En Alemaña segue presente a historia recente e os  berlineses mostran unha admirable propensión a non esquecer o seu pasado. O monumento ao Holocausto situado en pleno centro, a dous pasos da Porta de  Brandenburgo  aparece como unha respectuosa homenaxe aos miles de xudeus exterminados durante o réxime Nazi.

Pero Berlín é tamén futuro, e os seus edificios construídos na liña das mellores vangardas mostran esa especial convivencia entre estilos e culturas. Nesta liña, o Sony Center  é un dos espazos máis recomendables para o Berlín nocturno: a poucos metros da moderna Postdamer Platz, penetramos nunha mazá de modernos edificios que forman unha  plazoleta cuberta por unha cúpula acristalada. Pola noite as luces cambiantes e as vidreiras dos edificios forman unha suxestiva atmosfera que convida a tomar unha copa en calquera dos locais e terrazas da praza. 

Unha opción diferente pero tamén moi apetecible para o bo tempo son as beiras do Landwehrkanal, onde á sombra de fermosos salgueiros e co espello refrescante do río, pódese tomar unha boa cervexa nun ambiente desenfadado.

En definitiva, Berlín asombra e confunde na súa caótica imaxe, pero cautiva e seduce no seu amable e ordenado día a día: unha cidade aberta e amigable, exemplo de integración e multiculturalidade.

 

Marga Díaz        blog:   https://viajesvagalume.blogspot.com/