A Sección Primeira da Audiencia Provincial de Pontevedra celebrou este mércores a vista de apelación pola cobranza de peaxes durante as obras de Rande na que cinco usuarios afectados declararon que as retencións na autoestrada producíanse a diario.
Esta foi a novidade neste caso, por primeira vez púidose escoitar aos condutores prexudicados que se viron atrapados polos atascos, un testemuño que fora rexeitado polo xuíz no primeiro xuízo que non os considerou "útiles e pertinentes" como entenderon os maxistrados do órgano provincial. Aquela vista no Xulgado do Mercantil 1 de Pontevedra terminou cunha sentenza que condenou a Audasa a restituír as peaxes cobradas durante esas 81 incidencias que o xuíz viu acreditadas entre o 27 de febreiro de 2015 e xuño de 2018.
O primeiro en comparecer este mércores foi Carlos Alberto Sexto, usuario da autoestrada "a diario" por motivos de traballo que se desprazaba de Caldas de Reis a Porriño, asegurou ser un dos automobilistas prexudicados polos atascos na AP-9.
Na súa declaración describiu unha situación de "carrís cortados, maquinaria no medio e sempre retencións" que se reproducían "practicamente a diario" durante os tres anos que duraron as obras "especialmente entre Pontevedra e a peaxe de Rande". Traballaba a quendas polo que esta situación vivíaa a calquera hora do día, aínda que "as fins de semana e polas noites, non había tanta densidade de tráfico".
"Cando non había obras case sempre había maquinaria, un carril cortado e sinais de redución de velocidade" declarou este afectado ao que estas circunstancias obrigaban a saír con antelación da súa casa. A máis significativa de todas as retencións, segundo relatou, foi unha retención de 40 minutos cando os atascos chegaban desde Pontevedra á peaxe de Rande. "As retencións absolutas, de estar parados completamente, foron casos puntuais, dous ou tres veces", matizou.
Tamén asegurou que "non había" cartelería, información, ou sinais de advertencia dos atascos ou a habilitación de desvíos alternativos. Afirmou que o roteiro por estrada convencional "era longa e lenta atravesando núcleos de poboación" o que supoñía un incremento importante no tempo de viaxe. E engadiu que as patrullas da Garda Civil de Tráfico chegaron a estar presentes "case a diario" na autoestrada debido a estas circunstancias.
A continuación declarou Cristina Trigo Barros, é médico de Povisa, en Vigo, "usuaria da autoestrada diaria" e durante o tempo que "carrís cortados, sinais que reducían a velocidade" entre outras circunstancias que condicionaban a circulación, de modo que, "no mellor día chegaba con 15 minutos de atraso á consulta" o que lle obrigou a "anular moitísimas consultas" e engadiu que "moitos pacientes eran da zona do Morrazo e algúns xa nin sequera acudían á consulta". "Todos os días había retencións", asegurou esta veciña de Caldas de Reis.
Igualmente dixo esta testemuña que non había carteis informando da situación do tráfico na autoestrada tan só unha vez dentro do vial había cartelería indicando a existencia de retencións pero xa non había posibilidade de saír da AP-9. A "hora punta" era as oito da mañá e "pasábame exactamente igual ás tres da tarde" cando saía do traballo, o que lle obrigou a prolongar a xornada laboral da coidadora dos seus fillos. Tamén comentou que un día tivo que anular decata a xornada de consultas, naquela ocasión a autoestrada tiña levantadas as barreiras da peaxe.
"Pola outra roteiro non se pode adiantar, ten unha chea de rotondas, hai moitos camións, teríame que levantar ás cinco da mañá para chegar ao traballo", dixo esta testemuña sobre as alternativas á autoestrada "ademais como tes que incorporarche á ponte de Rande, dá igual".
A terceira testemuña en declarar nesta vista foi Daniel Gómez Fernández "son un afectado que vai e vén todos os días de Pontevedra a Vigo para traballar", explicou este empregado de banca. Durante estes tres anos as retencións na autoestradas "foron continuas" o que lle supuxo un incremento no tempo de viaxe "todos os días" de entre media hora e quince minutos. Os atascos atopáballos "despois da peaxe de Vilaboa" onde "sempre había un carril cortado" e "o gordo" producíase co embude da incorporación dos vehículos procedentes de Cangas. Dar toda a volta pola ría "non o considero unha alternativa" xa que, segundo declarou, "supón 45 minutos de viaxe". O seu testemuño abundou no xa referido polas anteriores testemuñas.
Josefa Cores Oubiña foi a cuarta testemuña en comparecer nesta vista de apelación, desprázase todos os días por motivos laborais de Cambados a Vigo e reiterou os argumentos esgrimidos polos anteriores comparecentes. A maiores sinalou que "en dúas ocasións rebentáronme as rodas na autoestrada con parafusos da obra". Tamén rexeitou que, como sinala a sentenza, as retencións limitásense a sete días concretos "eran moitísimos días".
A continuación declarou Agustín García, outra testemuña destes feitos proposto pola asociación En Colectivo. No seu caso é veciño de Santiago de Compostela que se despraza con frecuencia a Vigo e a Baiona. O relato desenvolveuse nos mesmos termos que as anteriores testemuñas. Con el terminou a proba testifical "o tribunal sente suficientemente ilustrado" dixo o presidente da sala antes de dar paso ás conclusións sobre a práctica da proba.
O fiscal sinalou que na sentenza referíase que o atraso que supuxo a obra era de poucos minutos pero "vimos en día de hoxe que isto non era así" a raíz do testemuño mostrado na sala. "Están a dicir simple e sinxelamente o que paso, que é algo que toda a provincia coñece", dixo.
Igualmente o representante do Ministerio Público reiterou que "as retencións eran diarias" e de aí xorde unha "cobranza abusiva" polo uso dunha vía que ademais era "insegura" e de cuxas circunstancias "non se avisaba" por parte da concesionaria antes de entrar na autoestrada que era "obxecto da súa explotación comercial". O fiscal propuxo "homoxeneizar os prexuízos á hora de compensar aos afectados".
As acusacións particulares acudidas nesta causa tamén asegurou que con estes testemuños quedou acreditado un "incumprimento flagrante da empresa concesionaria das obrigacións que tiña cos seus clientes".
O letrado que defende a Audasa descualificou estes testemuños ao entender que son "interesados" e "posibles perceptores da indemnización". Igualmente rexeitou que só estivese habilitado un único carril durante o tempo das obras "de ser así sancionáseo o Ministerio" e sostivo a existencia de contradicións pola "percepción subxectiva" das testemuñas "debida ao paso do tempo".
Tamén significou o avogado de Audasa que tan só son cinco testemuñas "non pode ter o mesmo peso" fronte aos "miles de usuarios" que empregaron a autoestrada naquel período e á proba documental achegada no primeiro xuízo.
Finalmente reiterou que as 81 incidencias esgrimidas por Audasa están recollidas polas cámaras de tráfico e as papeletas de servizo da Garda Civil engadindo á súa declaración a "falta de competencia" da concesionaria sobre a información do estado do vial.
Lembremos que o fallo foi recorrido, por unha banda por Audasa, que pide no seu escrito a anulación da resolución por falta de competencia da xurisdición Mercantil e, de forma subsidiaria, solicitaba que a pena se cinga aos dous únicos atascos graves que a empresa estima que houbo durante as obras.
Posteriormente presentou o seu recurso a Fiscalía ao estar en desacordo coa sentenza porque non estima integramente as súas peticións, xa que solicitan que os beneficiarios sexan todos os condutores que pasaron pola AP-9 durante os tres anos de traballos en Rande e que se prohiba a Audasa cobrar íntegras as tarifas cando haxa retencións como as xeradas polas obras da ponte.
O xuízo quedou visto para sentenza.