A Denominación de Orixe Rías Baixas incorpora unha nova variedade de uva. A Axencia Galega de Calidade Alimentaria (AGACAL), da Xunta, acaba de recoñecer como variedade autóctona a uva branca Ratiño, única en Galicia e que está documentada desde hai un século.
A aprobación oficial culmina unha década de investigación e procesos administrativos impulsados pola adega de Barro Viña Moraima, tristemente famosa nas últimas semanas porque sufriu unha sabotaxe que deixou inservibles máis de 900 cepas de viñedo na súa principal parcela, de 7.000 metros cadrados, en Barro.
Desde Viña Moraima aplaudiron esta decisión, que "marca un fito para a viticultura galega" e tamén para a cooperativa. Supón recoñecer unha variedade que, segundo un estudo publicado no Australian Journal of Grampe and Wine Research, é "única no mundo e autóctona de Galicia".
A resolución da AGACAL publicouse no Diario Oficial de Galicia o pasado 13 de agosto e supón a modificación do Prego de Condicións da Denominación de Orixe Rías Baixas para incluír esta variedade.
En 2021 o BOE xa publicara a incorporación da variedade Ratiño Galega como variedade comercial e en 2023 o Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación incluíu esta variedade entre as autorizadas para o seu cultivo e vinificación en Galicia. Agora, chegou o paso definitivo.
Para entender este "fito" hai que remontarse a un século atrás, a 1929, cando Nicolás García dos Salmóns, director da Estación Ampelográfica Central do Ministerio de Agricultura, rexistrou a primeira mención de Ratiño en Barro.
Décadas despois, entre 1986 e 2005, a Misión Biolóxica de Galicia, dependente do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC), localizou exemplares centenarios de Ratiño en Barro, que se acreditou que tiñan unha antigüidade de 200 ou 300 anos. A partir de aí, en 2014, asinouse un convenio para a investigación do Ratiño entre MBG-CSIC e Viña Moraima.
Viña Moraima e os seus socios impulsaron a recuperación desta caste desaparecida na lista de variedades admitidas dentro da D.Ou. con elaboracións experimentais anuais da uva e colleitas de aproximadamente 650 kg cada ano. O resultado é un viño branco límpido e brillante, con notas complexas e unha mineralidad destacada.
No recente ataque da noite do 1 ao 2 de agosto, descoñecidos cortaron a totalidade das cepas da súa parcela de 7.000 metros cadrados, incluíndo dúas cepas centenarias de Ratiño. Desde a adega destacan que este acto "causa un dano irreparable a unha variedade autóctona e única", destacando a importancia desta inclusión para a preservación do patrimonio vitivinícola galego.