Sempre escoitei queO Courel é un lugar misterioso de Trasnos, Mouras e outros raros habitantes.
O outono é unha das mellores épocas para camiñalo, cando o bosque autóctono se tingue de dourado e tons ocres e mesmo dalgún que outro matiz avermellado nos seus fermosos vales.
Non é algo endémico desta serra, sucede en moitos lugares, pero é que no Courel ademais a vida toma outro cariz, marcada por un silencio envolvente e pola sospeita a cada paso de descubrir ou máis ben que nos descubra, algún dos seus estraños habitantes asomando entre as gretas e ocos de castiñeiros centenarios.
Din os máis sabios que ás veces as pedras milenarias do Courel cobran vida, porque durmidas millóns de anos aburríronse e agora toman formas extravagantes que elas mesmas moldean á súa antollo na nosa imaxinación.
Tamén din que o Sil serpentea alá abaixo entre os cortados rochosos, onde apenas a vista alcanza a ver esa greta inmensa que escavou século tras século teimudo.
Que as árbores coas súas ramas tronchadas polo vento devolven á vida a seres mitolóxicos con xestos case humanos. E tamén que hai que poñer coidado, porque nalgunha cova hai pedras como rostros que non debes mirar porque te atrapan e alí permaneces eternamente ancorado convertido en árbore.
O certo é que todo isto pode suceder se te internas no máis profundo do bosque e deses lugares con nomes tan evocadores que esconde O Courel: O Pozo das Mulas, O Karst Val das Mouras ou A Devesa da Rogueira.
No Karst Val das Mouras, unha rareza xeolóxica dentro destas terras de lousas e cuarcitas, o bosque vólvese arte. Un cadro impresionista de tons verdes salpicados de amarelo entre troncos retortos e moles de pedra. Non é de estrañar que aí habiten eses seres singulares que, aínda que se supoñen louras e de pel moi pálida, fanse chamar Mouras.
Se penetras no seu labirinto de rochas, musgos e liques veraste perdida, mirando cara atrás sen saber en que fenda coácheste ou que árbore dobrada e verde de musgo saltaches. O val envólve de maneira irresistible e empuxa a seguir cara ao seu corazón, ou cara un pulmón, quen sabe, pois unha vez dentro é imposible distinguir se estás ao carón, a outro ou no mesmo centro. E así atrapada no conto permanecerás ata que as Mouras e o seu Val decidan.
Xuro que un deses días avermellados do outono, entre fentos e follaxe cheguei sen querelo a unha pena tamizada de musgo e atravesando unha estreita boca como un túnel atopeime nunha cova xigante. Alguén deixara flores e candeas, unha especie de ofrenda pretenciosa á natureza, coma se este magnífico bosque necesitase de adornos ou pegadas humanas.
O lugar era tan suxestivo e era tan difícil que o sol se coase, que entre musgos creo que quedei adormecida e tamén creo que oín unhas risas cando me salpicaron unhas pingas de algo parecido a choiva.
Entón saíndo da cova pareceume que o camiño de súpeto tocaba o seu fin e virando sobre os meus pasos conseguín volver, un pouco triste, ao lugar de partida. Aínda non se como abandonei esa paraxe impregnada de misterio e infestado de Mouras, de Trasnos burlóns, de musgos, de cogomelos e de animais diminutos. Pero esa é precisamente a maxia destes estraños lugares.
En poucos días fun do Courel e comigo foise o outono e ese sol tenue que dá vida aos seus tons ocres e quenta os tellados de lousa.
E pasou o tempo.
Amencín unha mañá fría na aldea de Ferramulín. Aquí cando o vento azouta os cristais só móvense as follas pois ningún habitante, nin sequera o gato sempre temerario, desafía no inverno ás madrugadas xeadas do Courel.
Pero ao mediodía as chemineas xa afuman nas vellas aldeas paleozoicas cheas de encanto, entre lousas e pedras, así que espabilando cun café moi negro hai que atreverse a saír a descubrilas e a buscar outras cores da paisaxe.
A Devesa da Rogueira é o bosque por excelencia de Galicia: A riqueza e variedade de árbores, fentos ou arbustos e a abundancia de regatos fan deste lugar un paraíso para liróns, martas, píntegas, vacalouras e outros animais.
En decembro o bosque case perdeu os seus tons outonais e empeza a brillar envolto en pingas de choiva, ás veces incluso algo sepultado xa polo manto invernal.
Seguindo o roteiro achégome á cabana do Apalpador, encostada a un enorme castiñeiro, ao pé do regacho que agora baixa ateigado. Imaxínoo camiñando polas súas empinadas montañas cara ás aldeas. Sempre me agradou a lenda sobre ese carboeiro, que contan que deixa castañas aos nenos para que non pasen fame. O Papá Noel galego chámanno na capital, nun alarde de condescendencia cara ás vellas tradicións.
A neve aínda deixa follas por cubrir e o bosque esperta con renxidos misteriosos. Escoitando os meus propios pasos, parecen soar de lonxe unhas pisadas máis fondas, un andar máis pesado, é case estremecedor sabendo que O Courel é terra de lobos e osos.
Pero agora véxoo baixando pola ladeira da Rogueira, xa un pouco canso coa súa pesada carga: O Apalpador, ese estraño personaxe metade real metade mitolóxico, como todos eses seres que habitan O Courel.
En verdade xuro que aí estaba, igual que As Mouras que no outono rían de min trastornada e perdida no seu val, no seu magnífico Karst, e igual que os pequenos animaliños do Pozo das Mulas salpicando burlóns sen piedade para que caese entre pedras esvaradías.
Todo iso existe e moito máis que aínda está por descubrir e vai xurdindo camiñando o val e escorregando os camiños empedrados. Xuro que existe, pero para velo hai que ir alí a vivilo, a sentilo no Courel.
Marga Díaz https://mundoviajero.es/