Tralos exames preliminares, o xuiz ordeou o levantamento do cadáver e a posterior autopsia. Despois, alguén se achegou ó pozo na procura de auga con que limpar a escea do crime e atopouse cos pés do muínheiro aboiando na superficie acuática. Un buzo da policía baixou para atar o cadáver e así poder sacalo, a el e maila pesada cruz de fundición que tinha atada ó pescozo. Ó longo de días non se falaba doutra cousa en San Sirote do Río e arredores, e máis cando a autopsia revelou que a cruz fora, a un tempo, a arma do crime mailo lastre que, atada ó pescozo, mantivo ó malfadado muínheiro submerxido cabeza abaixo.
A cousa estaba ben clara; o muínheiro matou á mulher cun forte golpe da cruz (así o determinou a autopsia) e logo botouse a afogar cunha cruz metálica atada fortemenre ó pescozo. En canto ó móbil, os vecinhos falaban de alcolismo, ciúmes, partilhas…nada concreto. Polo visto, cando o muínheiro andaba peneque, tinha a teima de percorrer a aldea de noite cunha cruz ó lombo. Como esta derradeira vez, que ata deixou os zapatos e calcetíns baixo a cama e disque puxo os zoques para caminhar de noite pola enlameada aldea. Total; que tralos funerais, oficiados por un emocionado e nervioso párroco, o suceso foise esquecendo. Pero houbía algo máis…Recuemos alguhas semanas…
Na madrugada do primeiro de novembro, o muinheiro acordou saloucando víctima dun terrorífico pesadelo. O Mensaxeiro da Morte presentóuselhe entre sonhos e díxolhe que se aprestase a conducir a comitiva de mortos e case-mortos da Companha polos caminhos de San Sirote naquela noite de Santos (sabido é que, por Santos, hai xornada de portas abertas entre este mundo mailo Alén).
A mulher, que tamén acordara preguntou:
-Que tés ? Son as ánimas que te chaman, non si ?
O home calou. Que obxecto tinha dicir o que ela xa escoitara tantas e tantas veces ? Sentara no bordo da cama inmóbil. Da sua abaixada testa pingaba unha copiosa suor fría.
-Son as ánimas, seino -murmurou a mulher- Ánimas dos vivos que van morrer e almas dos mortos que non poden renacer en Cristo "Nuestro" Senhor.
-Margarida; cada quen ten o seu sino, este e o meu e non podo eludilo. A minha alma está aflixida pero isto é, soamente, asunto meu. Margarida, volta a durmir.
-Ou, meu Deus! Que desgraza!. Maldito sexa o cura aquel que che untou o corpo de recén cos óleos da extrema unción no día do teu bautizo! Maldito sexa aquel condanado borrachuzo así arda eternamente nos infernos!
O muinheiro botou a andar cara ó camposanto, que xa se albiscaba na lomba coas cruces ó contraluz dun arrepiante luar. Aínda que non sentía medo, o aire xeado facíao tremer.
Axinha se completou a comitiva onde cadaquén achegaba cadansúa tremelucente lapinha. Espalhouse un mesto fedor de esperma de vela quente. Diante ía el portando a pesada cruz de bronce fundido. Tras del, catro ánimas defuntas portaban un cadaleito de carvalho e máis atrás, dúas fileiras de almas vivas, tanto máis próximas a morrer, canto máis se achegaban ó cadaleito. Máis atrás, as dúas ringleiras estaban compostas por almas de mortos que non hachaban o perdón para descansar eternamente en Cristo Noso Senhor. Coa incipiente luz do amencer, a procesión esvaiuse e o muinheiro regresou á casa. Non había un só nubeiro no ceo, polo que o desfile rematou un chisco antes do habitual.
Cando o home estaba a piques de chegar á casa, acendeuse a luz do seu cuarto perante un minuto, "ha ser Margarida, que me agarda" -pensou. Logo sentiu pasos miúdos pola corredoira abaixo e parou extranhado. Naquela congostra, a escuridade era case total. Quen queira que fose vestía unha longa chilaba e corricaba lixeiro. Botouse para un lado e agardou intrigado.
- Quen raio andará a esta horas polos caminhos ? -pensou.
Unha figura humana achegóuselhe ás alancadas. O muinheiro reconheceuno axinha.
-Onde vai vostede a estas horas e con estas présas, senhor cura ?
-Ai raio, Deus nos aparte! Vaia susto me deches! Pois ando a pasear por recomendación do médico…
-E descalzo, co frío que vai ?…
-Eeee…esteee…É unha promesa que lhe fixen a…San Canuto!
-Moi ben. Pois vaia con Deus, padre. (Este home é un santo; os sacrificios que el fai…)
O muinheiro entrou no cuarto. Margarida agardaba desperta. O home arrimou a cruz contra a parede e viu uns calcetíns dentro duns zapatos novos debaixo da cama…
ooOoo
A Compaña ten outro guieiro que leva a cruz. Os ultimos das fileiras das almas mortas son Margarida mailo muínheiro. Non falan, non oen, non ven, non se aman nin se odian; só sofren desmesuradamente.
Nota - (Conto de SAMAÍN inspirado en A PROCISSÃO DAS VIVAS ALMAS , relato do amigo e escritor brasileiro, Paulo Soriano. Boto a faltar o roteiro da Pantalha de Capitán Gosende e a rolda de contos medonhentos)