A "Condesa Boa" de Barrantes: unha muller polifacética e referencial entra no Álbum de Galicia

O Salnés
26 de marzo 2025

Julia Becerra Malvar (1892-1974), cantante, enfermeira, política e mecenas, foi a artífice do Pacto de Barrantes, considerado a orixe do primeiro Pacto de Autonomía de Galicia

Julia Becerra Malvar, a condesa de Barrantes
Julia Becerra Malvar, a condesa de Barrantes /

O Consello da Cultura Galega (CCG) incorpora ao seu Álbum de Galicia a figura de Julia Becerra Malvar, unha das mulleres máis fascinantes e polifacéticas da historia recente de Galicia e que conta con escaso recoñecemento na actualidade.

Coñecida como a "Condesa Boa" de Barrantes, esta pontevedresa de Salcedo destacou en múltiples eidos: desde a música, chegando a cantar na Scala de Milán, ata a política, presentándose ás eleccións ao Congreso en 1936, pasando polo seu labor humanitario como enfermeira na Segunda Guerra Mundial.

A nova entrada no Álbum, elaborada pola xornalista Maruxa Alfonso Laya, rescata do esquecemento a biografía desta muller que, lonxe de limitarse ao seu título nobiliario, desenvolveu unha intensa actividade cultural, política e social.

Filla de Manuel Becerra Armesto, alcalde de Pontevedra, e curmá da escritora Emilia Pardo Bazán, a súa formación en París permitiulle cultivar o seu talento para o canto, o piano e o deseño de moda.

Un dos fitos máis relevantes da súa biografía foi acoller no seu pazo, en setembro de 1930, a xuntanza que daría lugar ao chamado Pacto de Barrantes, considerado a orixe do primeiro Pacto de Autonomía de Galicia. Neste encontro participaron figuras clave do galeguismo como Castelao, Otero Pedrayo, Casares Quiroga ou Villar Ponte, evidenciando o seu compromiso coa cultura e a lingua galegas.

A súa vida estivo marcada tamén por grandes traxedias persoais. Tras enviuvar do seu primeiro marido, o Conde de Creixell, dedicouse a axudar a persoas en perigo a través do "Socorro Blanco" durante a Guerra Civil en España.

Como enfermeira voluntaria na Segunda Guerra Mundial coñeceu o seu segundo marido, Frank Erik Arbenz. O golpe máis duro chegaríalle en 1967, cando as súas dúas fillas e dous netos faleceron nun tráxico accidente de tráfico.

O seu legado filantrópico segue vivo na parroquia de Barrantes, onde doou terreos para a construción dun centro educativo que leva o seu nome, o mercado, a asociación de veciños e unha capela en honra de Santo Isidro. Faleceu en Madrid en 1974, pero as súas cinzas foron trasladadas ao cemiterio de Barrantes en 2009.

O Álbum de Galicia, iniciativa do CCG que conta xa con máis de 770 entradas biográficas, enriquece o seu catálogo con esta figura excepcional que, como sinala Maruxa Alfonso, "daría para ducias de libros e ata para algunha película".