O equipo Pegaso da Garda Civil, tras a pista de todo o que voe
Por Natalia Puga & Mónica Patxot
A proliferación de RPA, s (aeronaves pilotadas por control remoto), comunmente coñecidas como drons, engadiu complexidade á xestión da seguridade no aire e levou á Garda Civil á creación de unidades específicas. Desde o ano 2016 expandíronse por toda España e desde outubro de 2019 un opera en Pontevedra. Coa Comandancia como sede das súas operacións, tres axentes encárganse da vixilancia de toda a demarcación da Garda Civil na provincia.
O cabo primeiro Omar é o xefe do grupo e, cos gardas civís Maite e Agustín, dous drons e un equipo antidron integran o grupo Pegaso (Policía Especialista en Xestión Aeronáutica e de Seguridade Operacional), o que se deu en chamar 'policía do aire', dedicado en exclusiva ao control integral da aviación xeral e os drons.
"Dedicámonos a controlar actividades aéreas, de aviación lixeira e deportiva, aeródromos de servidumes aeronáuticas e outras actividades como globos aerostáticos ou parapente. En resumidas contas, todo o que voe", resume o cabo primeiro Omar.
Para poder desempeñar estas funcións, ademais da formación específica que supón o seu traballo como axentes da Garda Civil e da Xefatura de Fiscal e Fronteiras, recibiron formación específica coa colaboración da Axencia Estatal de Seguridade Aérea (AESA), ENAIRE e a Comisión de Investigación de Accidentes e Incidentes de Aviación Civil ( CIAIAC). Aprenderon a pilotar drons, empapáronse das lexislacións nacional e europea que regulan a actividade aérea e realizan continuas actualizacións formativas para manter o equipo Pegaso ao día.
Para entender a importancia da súa actividade, baste poñer un exemplo dun incidente rexistrado o pasado 27 de maio en Poio. Declarouse na zona da Caeira o primeiro incendio do verán na comarca e mobilizouse un helicóptero do servizo de extinción, pero non puido aterrar porque un dron estaba a voar na zona.
O piloto do dron contaba con todos os permisos, pero incorreu nunha irregularidade porque a normativa establece que as aeronaves tripuladas (o helicóptero de extinción de incendios neste caso) teñen prioridade sobre as non tripuladas (o dron) e esta neglixencia pode supoñer para o responsable unha sanción que irá desde os 60 aos 225.000 euros.
Cando se producen este tipo de incidentes, entra en escena o equipo Pegaso, pero esa é só a parte visible dun traballo moitas veces calado que desempeñan no seu día a día, no que tamén controlan a seguridade do aeroporto de Vigo, o aeródromo de Caldas ou instalacións de emerxencias como o heliporto do hospital Álvaro Cunqueiro de Vigo e a base de extinción de incendios de Queimadelos (Mondariz).
Encárganse do control dos drons, pero tamén de servidumes aeronáuticas, vixiando incumprimentos da normativa que poidan ter algún impacto na seguridade dos voos como guindastres torre, obstáculos e toda elevación do terreo ao redor destas instalacións.
Unha parte importante do seu traballo está relacionada cos drons, sobre os que exercen vixilancia tanto en actividades recreativas como profesionais. Sinalan que resulta moi complicado saber cantos drons sucan o ceo pontevedrés, pero que a AESA si ten un rexistro de todos os operadores dados de alta como tales na provincia.
E é que, nada máis comprar un destes aparellos, unha das obrigacións de todo usuario é darse de alta como operador europeo. Tamén será obrigatorio que o equipo teña seguro e que a persoa que o utilice coñeza as normativas española e europea que os regula. Se a aeronave pesa máis de 250 gramos tamén deberá contar cunha habilitación especial.
En todo caso, si confirman que o número de aparellos aumentou de forma importante nos últimos anos porque a súa compra é fácil e o seu prezo, alcanzable. Así, "pódense comprar máis baratos, pero a partir de 400 euros xa os hai serios". Dun modelo a outro varían moito os prezos, pero se o que busca o usuario é un cunha boa cámara e que non se perda ao primeiro de vez, deberá ingresar ao redor deses 400 euros.
En función do peso e do seu método de gravación ou cámara, tamén o aparello debe darse de alta e, para aqueles que queiran facer un uso profesional do aparello, é obrigatorio comunicar ás autoridades que se vai a realizar un voo. O silencio é positivo e que se autorice ou non dependerá do nivel de risco, derivado do lugar onde se efectúa o voo e das características da aeronave. Ademais, se implica ocupación da vía pública, debe xestionarse unha autorización ante o concello no que se vaia a operar.
A normativa que regula o uso dos RPA' s é complexa e conviven normas europeas e españolas que, moitas veces, converten en case un imposible que o cidadán saiba que normas debe cumprir. Para axudar a voar con seguridade e cumprindo as normas, poden recorrer ao equipo Pegaso, que teñen entre os seus labores asesorar aos operadores de drons e contan tamén cun recurso fundamental na internet: Drones.enaire.es.
A través desa web, o usuario poderá situarse na zona do mapa na que quere voar e coñecer as restricións que ten e ante que organismo autonómico ou estatal debe xestionar os permisos de voo. Aí saberá se se atopa en zonas de exclusión dun aeroporto ou heliporto, se a zona está afectada por unha protección especifica por Rede Natura ou se é unha área na que está prohibido voar por afectar a limitacións do Exército ou das Forzas de Seguridade. As particularidades son tantas como zonas de voo e grazas a esa páxina poderán sabelas antes de subir ao aire os seus aparellos.
Cada día, os tres integrantes do equipo Pegaso reciben unha lista de todos os voos comunicados e, de media, reciben polo menos tres profesionais cada xornada en contornas urbanas. Aqueles voos que se van a producir en zonas de aglomeracións, festas ou eventos multitudinarios reciben un seguimento máis exhaustivo, pero ao resto de voos realízanlle un seguimento específico tan só se ten constatación de que se dan situacións de perigo.
Omar, Maite e Agustín constatan que nos últimos anos o crecemento foi imparable. Así, por exemplo, hai dous anos a contorna do espazo aéreo controlado do aeroporto de Vigo tiña 30 ou 40 voos diarios e este ano 2022 xa levan entre 170 e 180 en pouco máis de cinco meses.
A proliferación destes aparellos tamén aumenta as infraccións e o equipo Pegaso constata que a maioría dos incumprimentos son de operadores que non realizan unha coordinación adecuada cos aeródromos. É a irregularidade máis habitual e tamén "a que máis riscos supón".
Tamén reciben consultas da cidadanía, que moitas veces ven perigar a súa intimidade pola proximidade dun destes aparellos non tripulados ou alertan ás Forzas de Seguridade ao ver un preto.
Todos os operadores sobre os que se reciben queixas son identificados, moitas veces directamente por unha patrulla de seguridade cidadá da Garda Civil, sen necesidade de que se despracen Omar, Maite ou Agustín. Eles si se desprazan se se dan situacións de perigo e chegan a utilizar o equipo antidron ou inhibidores, pero "sempre de forma gradual e só se a aeronave é hostil".
Respecto diso, aclaran que a intimidade non se vulnera pola captación de imaxes, senón pola súa difusión, como sucede coas cámaras de fotos ou vídeo profesionais. "Pode sacar un vídeo, pero non difundilo", aclara o cabo primeiro Omar.
O garda Agustín tamén insiste en que "non estamos constantemente encima do piloto de dron para criminalizalo, que é o que moitas veces eles din, que senten coma se estivesen a cometer unha irregularidade". Todo o contrario, tan só trasládanlle a necesidade de tomar conciencia e non incorrer en neglixencias como a do que sente coma se estivese a cometer unha ilegalidade como a de hai semanas na Caeira.
Relacionadas:
-
A Universidade de Vigo participa nun proxecto europeo de loita contra o cibercrime e o terrorismo na rede
Por Oskar Viéitez |
-
Unha rede de 26 cámaras 'espía' o monte pontevedrés para loitar contra os incendios
Por Natalia Puga & Mónica Patxot |
-
Todos os concellos da provincia agás Cuntis, Moraña, Campo Lameiro e Ribadumia son zonas de alto risco de incendios
Por Natalia Puga & Mónica Patxot |
-
Propoñen para unha sanción de entre 60 a 225.000 euros a un piloto de dron que dificultou a extinción dun incendio na Caeira
Por Diego Espiño |
-
Unha singradura de 25 anos velando pola seguridade da costa pontevedresa
Por Natalia Puga & Mónica Patxot |