Cambio de tendencia nos meses post confinamento: máis denuncias de violencia de xénero no xulgado e menos peticións de protección
Por Natalia Puga
Os meses post confinamento, isto é, xullo, agosto e setembro, deixaron en Pontevedra un cambio de tendencia nos datos relativos á violencia de xénero que se xudicializa. Deses casos que acaban nun xulgado, nese terceiro trimestre do ano 2020 notouse un incremento considerable dos asuntos que chegaron ao partido xudicial pontevedrés e, con todo, as vítimas solicitaron menos medidas de protección.
As cifras falan por si soas. Nese terceiro trimestre, o único do ano ata o de agora non afectado polo peche da actividade xudicial por un confinamento estrito, ingresáronse este 2020 86 asuntos de violencia de xénero no partido xudicial de Pontevedra. No mesmo período de 2019, foran 39. Isto é, rexistráronse máis do dobre de procedementos.
Este incremento pode estar relacionado co feito de que durante os meses do confinamento estrito e a desescalada, reducíronse os asuntos ingresados, pero tamén pode ter moitas causas que nos xulgados especializados non se atreven a indicar sen que exista un estudo exhaustivo específico sobre o ocorrido. De momento, eses datos son estatísticas.
Eses mesmos tres meses post confinamento deixan, ademais, outro cambio de tendencia en canto ás medidas de protección. Pódenas pedir as propias vítimas ou a Fiscalía e é potestade do xulgado instrutor aplicalas. No caso de partido xudicial de Pontevedra, o habitual é que unha media do 40% das mulleres cuxo caso chega ao xulgado pidan esa medida, a comunmente coñecida como orde de afastamento, e, con todo, neste período de 2020 foi moi inferior.
Así, segundo os datos oficiais, das 86 mulleres cuxos casos chegaron a un xulgado, tan só 9 solicitaron orde de afastamento e o Xulgado de Instrución número 3 de Pontevedra, o especializado na materia, autorizou 4 e rexeitou 5.
Se se compara co ano anterior, chama a atención que con menos da metade de asuntos, se pidiran máis medidas. Así, de 39 asuntos tramitados, pedíronse 13, das que 11 adoptáronse e 2 rexeitáronse.
A xuíza decana de Pontevedra e titular do Xulgado do Penal 4, especializado en violencia machista, Belén Rubido, non soubo atopar unha explicación a este comportamento e chama a atención sobre o feito de que "normalmente, los problemas complejos tienen explicaciones también complicadas, son una serie de concausas".
Algunha das que pode explicar o aumento das denuncias é que se trate de feitos ocorridos durante o confinamento e denunciáronse meses máis tarde, ao recuperar a denominada 'nova normalidade'. Con todo, neste punto cabe destacar que a violencia de xénero cualificouse como esencial, de modo que o Xulgado de Instrución seguiu revisando as causas e adoptando medidas urxentes e o Penal 4, que é o que aborda os asuntos xa en fase de axuizamento, seguiu revisando causas con preso e revisando esas medidas cando foi necesario.
En caso de dar por bo ese argumento de que as denuncias se refiren a feitos ocorridos meses antes, podería haber tamén unha explicación a ese descenso nas medidas de protección solicitadas, pois, ao ser feitos xa pasados, esa parella na que se produciu a violencia de xénero pode estar xa separada e, por tanto, a muller non pide protección e pode ter pasado xa o perigo máis inmediato que, nos casos de violencia de xénero, adoita darse xusto tras o feito e, en ocasións, desaparece co paso do tempo.
Este cambio de patrón tamén pode ter a súa explicación en que houbese unha maior actuación policial, de modo que os asuntos ingresados non procedesen de denuncias da vítima, senón de atestados instruídos de oficio por policías ou gardas civís, de modo que, ao non denunciar as vítimas, tampouco piden protección.
A nivel estatístico hai tamén outro dato significativo que chama a atención en relación coa nacionalidade das vítimas. Deses 39 asuntos ingresados de xullo a setembro de 2019, 24 eran vítimas españolas e 15 estranxeiras. Esa porcentaxe foi moi diferente en 2020 e, de 86 asuntos 74 eran españolas e 12 estranxeiras. Con máis do dobre de asuntos, houbo menos persoas de fóra de España nesta situación.
En canto á situación da violencia de xénero nos xulgados pontevedreses, Belén Rubido explicou esta semana, nunha entrevista con PontevedraViva, que desde que en 2015 asumiu o Xulgado do Penal número 4, ao que chegan os asuntos de violencia de xénero non só do partido xudicial de Pontevedra senón os que proceden de todos os xulgados da provincia excepto Vigo e Redondela, notou un aumento das causas, tanto a violencia de xénero como a doméstica e os quebrantamentos das medidas de protección.
Así, por exemplo, nos primeiros anos non chegaba a ter no seu xulgado os mesmos asuntos só de violencia de xénero que os que tiñan os maxistrados dos outros tres penais pontevedreses e, con todo, agora xa supera á cantidade dos seus compañeiros. "Siendo una carga de trabajo razonable, sí ha aumentado", valora.
Relacionadas:
-
Vinte e tres vítimas da violencia machista están a ser protexidas en Pontevedra pola Policía Local
Por Alejandro Espiño |
-
"Non sei se as mulleres senten protexidas pola Xustiza española, pero estano. O sistema funciona e é duro"
Por Natalia Puga & Mónica Patxot |
-
"O que nos debería preocupar moito como sociedade é como se relaciona a xente nova hoxe, como entenden a parella"
Por Natalia Puga & Mónica Patxot |
-
Pontevedra, ante o 25N: 288 mulleres con máis dun agresor e 233 maltratadores con máis dunha vítima
Por Natalia Puga |