Expertos en totalitarismos comparan en Pontevedra a "narrativa nazi" coas noticias falsas en redes sociais
Por Alejandro Espiño
O investigador brasileiro Marcos Guterman relacionou este mércores en Pontevedra a "narrativa para as masas" da propaganda nazi coa actual difusión de noticias falsas, coñecidas como 'fake news', a través das redes sociais.
Guterman foi un dos expertos procedentes de España, Portugal, Italia ou Brasil que participaron na Facultade de Ciencias Sociais no XII Congreso Internacional da Refat, a rede científica para o estudo dos fascismos, autoritarismos, totalitarismos e transicións á democracia.
A Alemaña de Hitler, lembrou este doutor en Historia, foi a primeira en percibir que "canto maior quero que sexa o alcance que teña a miña mensaxe, máis simple e directa ten que ser" e que esta debe "apelar ás emocións" da poboación, aínda que iso implique unha "reinvención" da realidade.
No contexto político actual, engadiu Marcos Guterman, unha estratexia "similar" séguese coa difusión das noticias falsas que buscan "igualmente" que os cidadáns "se sentan ligados por pertencer a unha mesma realidade, aínda que esta non sexa real".
Isto provoca, segundo este experto, que "todo o que ameace a lóxica" proposta por esta mensaxe "sexa rexeitado", algo do que ao seu xuízo están a aproveitarse grupos políticos "á esquerda e á dereita" que utilizan as redes sociais para "simplificar o mundo".
Este congreso, que por segunda vez celebrouse en España, contou tamén coa intervención do catedrático Alejandro Pizarroso, experto en propaganda política, que advertiu que a "ultradereita de onte e hoxe" comparten o mesmo discurso.
"Antes levaban camisas negras, pardas ou azuis e agora van con gravata, pero o discurso é o mesmo", sinalou Pizarroso, que incidiu en que partidos como Vox, a Liga Norte italiana ou a Fronte Nacional francesa baséanse nun discurso "identitario" que eleva aos seus respectivos territorios "á categoría de deuses".
Esta mensaxe, segundo o catedrático da Universidade Complutense de Madrid, "penetra moi facilmente" nos cidadáns, xa que apela á súa identidade e a "aquilo que viron no espello desde pequenos", algo que os partidos tradicionais son "incapaces de contrarrestar".
Dúas conferencias do profesor Pablo Sapag, investigador en estratexias persuasivas, sobre a ditadura militar de Pinochet en Chile, e do catedrático italiano Alberto de Bernardi, sobre a Italia fascista completaron o programa dun congreso que será clausurado este xoves pola investigadora Carme Molinero, que analizará a política social na propaganda franquista.
As sete sesións de debate XII Congreso Internacional da Refat analizan, entre outras cuestións, as narrativas, a retórica do poder na prensa, o uso propagandístico da política social e a cultura de masas, as representacións da historia e da memoria, a opinión pública, a censura e a represión ou as perspectivas transnacionais da propaganda.