Moscova e San Petersburgo: Os dous motores do turismo ruso (parte I)
Por Marga Díaz
Falar do turismo en Rusia é falar de dúas das súas grandes capitais, Moscova e San Petersburgo, que aínda que similares en fama mundial mostran diferenzas máis que evidentes para calquera viaxeiro observador:
Moscova é grandiosa, cosmopolita, diríase que talvez máis auténtica, e conserva aínda en parte a alma revolucionaria. San Petersburgo resulta máis acolledora á vez que señorial e aparenta máis turística, e nela nada parece quedar do seu pasado soviético.
No que si ambas coinciden é na súa riqueza patrimonial, histórica e artística: igrexas ortodoxas de estilo ruso coas súas cúpulas douradas resplandecentes, limpas e coidadas rúas, parques impecables e un río que vertebra a cidade e que serve de miradoiro a cantos turistas visitan estas dúas xoias da antiga URSS.
Na capital rusa o río Moscova permite os visitantes apreciar de maneira cómoda as grandezas da cidade dos tsares e tamén o seu pasado soviético. Da mesma maneira o río Neva trasládanos á época en que a capital era precisamente a bela cidade de San Petersburgo.
Polo demais quizá as diferenzas entre estas dúas monumentais cidades son palpables.
A capital rusa organízase nunha serie de aneis concéntricos que xorden a partir da antiga cidade medieval amurallada, o Kremlin: no interior desta fortaleza reencontrámonos coa orixe e a historia de Moscova desde o século XII: desde a corte dos Tsares, ata o poder soviético e a actual residencia oficial do Presidente ruso. A visita débenos levar polo menos unha mañá enteira para percorrer os seus museos ou contemplar a marabillosa Praza das Catedrais e visitar polo menos as máis destacadas: a Catedral da Asunción, unha obra mestra repleta de frescos de entre os máis antigos do Kremlin, en cuxo interior poderemos tamén contemplar o trono e oratorio do famoso Iván o Terrible ou as Catedrais do Arcanxo San Miguel e da Deposición do Manto da Virxe onde necesitaremos pasar un bo tempo para admirar os seus interiores decorados con fantásticos iconostasios, marabillosos relicarios e fermosas pinturas murais. Desde fóra, o conxunto delas coas súas paredes brancas e as súas cúpulas douradas resulta cegadora.
Un paseo polos xardíns do Kremlin vai descubrir tamén interesantes pezas como o Gran Canón do Tsar, fermosamente decorado en bronce con relevos ou a Campá crebada (chamada a Tsarina das Campás) tamén xigantesca e ricamente ornamentada. Palacios e xardíns completan a visita ao recinto do Kremlin e se nos queda tempo podemos visitar o Museo da Armería, coas súas coleccións de armas, trineos, xoias e demais obras de arte da época dos Tsares.
Pero se queremos percorrer a auténtica protagonista da vida moscovita debemos saír cara ao seguinte anel, extramuros do Kremlin: a Praza Vermella.
O seu nome orixinal significa Belo en ruso, e verdadeiramente que esta grandiosa Praza fai honra a el.
Desde a entrada pola Porta da Transfiguración coas súas características torres, custodiada á dereita polo Museo Estatal de Historia (fermoso edificio vermello con cubertas brancas) e deixando á esquerda a coqueta Catedral da nosa Sra. de Kazán, todo nesta praza é fermoso. Os luxosos almacéns Gum dun lado e mesmo o moderno Mausoleo de Lenin enfronte, non desmerecen nada a bela arquitectura deste espazo. Ao fondo, a xoia máis representativa da arquitectura relixiosa rusa: A Catedral de San Basilio, un delirio de cores e formas, onde non hai unha cúpula igual que outra. Por dentro San Basilio tampouco defrauda, merece moito a pena pagar a entrada e atoparnos cunha Igrexa ornamentada en ricos dourados nalgún dos seus espazos (pois San Basilio está feita como en varios compartimentos, coma se dunha casa de conto se tratase) e con finas e delicadas pinturas noutros.
Fronte a San Basilio, a Torre do Salvador completa un cadro que se coa luz do día é belo, á noitiña móstrase cegadora. E para os curiosos ou os máis nostálxicos da Revolución, pode resultar de interese unha visita ao Mausoleo de Lenin, onde se conservan os restos momificados do líder comunista aínda en contra da que foi a súa propia vontade. Fóra do Mausoleo tamén está a tumba de Stalin, que aínda que permaneceu uns anos tamén momificado, no ano 1961 decidiuse enterrar fose do mausoleo xunto con outros dirixentes soviéticos.
Ao abandonar a Praza Vermella, non esquezamos achegarnos ao Teatro Bolshoi que coa súa iluminación nocturna tamén mostra a súa cara máis fermosa. Os amantes do ballet teñen aí unha cita imprescindible aínda que ás veces resulta máis sinxelo e económico acudir a algún dos outros teatros cos que conta Moscova.
Tamén a amantes da arte atopan en Moscova o seu espazo na famosa Galería Tretiakov, un dos museos máis importantes de Rusia, por suposto con permiso do Hermitage de San Petersburgo.
Pero Moscova non son só igrexas e monumentos, pois a vida flúe a un ritmo de vertixe: o metro, obra xigantesca da época soviética é un formigueiro onde os moscovitas mestúranse con turistas que acoden non só a desprazarse dun punto a outro desta inmensa cidade, senón a contemplar un dos espectáculos que a fixeron famosa: estacións con frescos, estucados e dourados, lámpadas de araña, coloridas vidreiras de exquisita manufactura, mosaicos cegadores ou esculturas impoñentes recíbennos ao baixar en cada parada. Por algo o metro de Moscova está considerado un auténtico museo, co que se di que Stalin pretendeu achegar a arte ao pobo.
As rúas e parques tamén sobordan vida en Moscova. A vella Arbat chea de postos e músicos rueiros, a rúa Nikolskaya próxima á Praza Vermella, O parque Gorki... e como non, os mercadillos. En Rusia denomínase Kremlin a calquera recinto amurallado e Moscova conta con máis dun. Neles ás veces sitúanse mercadillos moi interesantes non só para facer compras, desde logo moito máis baratas que nas turísticas tendas do centro, senón para percorrer as súas rúas que nalgún caso resulta máis que agradable. Quizá o máis coñecido sexa o Mercado de Izmailovo no que atopamos todo tipo de artigos: desde as máis que repetidas matrioskas, pasando por vellos posters e carteis que rememoran a época soviética, ata desafortunadas peles de oso e de lobo coas que algúns turistas non se resisten a pousar nas fotos. Iso si todo co peculiar encanto dunha aldeíña que fai vida á parte da gran cidade: casas de madeira de típica arquitectura rusa, estanques e paseos arborizados completan este marabilloso mercadillo onde nada parece encaixar no cosmopolita ambiente da capital rusa. En definitiva, un imprescindible da nosa visita a Moscova.
En calquera caso, a viaxe á capital rusa descóbrenos un concepto de cidade moi diferente á chamada Venecia do Norte: en Moscova todo é grandioso, impresiona e sobrecolle e lémbranos sobre todo a súa grandeza imperial, pero tamén o seu impoñente poder como capital das Repúblicas Socialistas Soviéticas.