Descobren un pasadizo subterráneo secreto en Andrés Muruais
Por Alejandro Espiño
As obras de Andrés Muruais revelaron un segredo que poucos coñecían: a existencia dun pasadizo subterráneo entre ambos os lados da rúa. Unía o antigo sanatorio Poza coa vivenda particular do seu dono, Celestino Poza Cobas, médico e un dos referentes do republicanismo local. Toda unha sorpresa para o Concello, que revelou hoxe o achado, xa que non hai rexistros da súa existencia.
O sanatorio inaugurouse no ano 1902 e dispoñía, entre outras estancias, de salas de operacións, radiodiagnóstico, radioterapia, infravermellos e ultravioleta ou sala de masaxes. Todo apunta, sinalan desde o Concello, que o uso dese pasadizo era privado para os seus donos.
Segundo consta no arquivo municipal, no seu día os seus donos solicitaron licenza para construír unha ponte elevada que unise ambos os edificios. Este permiso foi denegado, polo que se sospeita que este pasadizo foi construído entre 1926 e 1930 para salvar esa negativa.
A proximidade a Andrés Mellado e á praza de Galicia, onde había refuxios antiaéreos da época da Guerra Civil, fixo pensar que o pasadizo puido empregarse como vía de fuxida ou de agocho naquela época.
Esa tese refórzase polo carácter republicano de Celestino Poza, que chegou a ser encarcerado e torturado tras o levantamento fascista. Mesmo os seus bens foron incautados e o sanatorio foi saqueado.
Non era, en todo caso, un pasadizo calquera. Non só polo seu gran tamaño, duns dous metros de ancho e outros dous metros de alto, senón tamén pola súa decoración xa que as súas paredes estaban azulexadas. Iso si, descoñécese como puideron construílo sen que ninguén sospeitase nada naquela época, porque non aparece reflectido en ningún rexistro municipal.
Os técnicos municipais calculan agora que este túnel foi clausurado a principios dos anos 70 polos cheiros e as filtracións que provocaba, ao pasar por encima as tubaxes de augas fecais e pluviais. Tamén se selaron e se ocultaron as entradas ao pasadizo en cada un dos dous edificios que conectaba no seu día. E así seguiron ata a actualidade, sen que varias xeracións de pontevedreses coñecesen a súa existencia.
Foron as obras de separación de fecais e pluviais que se están realizando na rúa as que descubriron este pasadizo, actualmente cuberto de cascallos, barro e lodo. É unha das causas que provocaron o atraso nestes traballos, que deberían estar xa concluídos. Non se poden contemplar os seus restos porque, despois de descubrilos e estudar se tiñan algún interese histórico ou arqueolóxico, xa se tapou de novo.
En apenas unha semana, Andrés Muruais volverá á normalidade coa conclusión dos traballos. Faltan por completarse as conexións e realizar o fresado, asfaltado e pintado da calzada e o arranxo das beirarrúas, afectadas por estes traballos e o paso dos coches. Pero na memoria de todos estará, a partir de agora, ese pasadizo, que pasará a formar parte do imaxinario colectivo da cidade.