Pedro De Lorenzo y Macías
Lembranzas dun pobo esquecido. Capítulo sétimo
Setembro amence desfalecido, suave, burlón. O vento está mugallán e non quixo erguerse. Os piñeiros cansos non se moven, os animaliños réndense de sono e no se erguen. Tan só o fachendoso galo, que a todo pulmón canta o seu machismo no corral.
Xa arranxaron a partida e Luisón adiantóuse con seu poldro: os dous, de esguello, viron como Penicho bicaba a Paloma e botáronse a rir.
Chegan ó mosteiro da Armenteira e Penicho queda ledo, branco, ollando para él...... Vanse. Subiron á Castrove e baixaron cara a Dorrón; dende o cume Luisón maravíllase do mar, das gaivotas, das mexilloeiras, dos homes do mar. Penicho ía calado, serio, pensativo. Chegaron ó cemiterio de Dorrón, e foron cara Bordons; subiron Padriñan e pronto apeáronse a xantar xunto O Santo, de Nantes.
- Penicho, estás moi calado hoxe. ¿Tes algunha tristura?
- Non.
- Vinche bicar a miña nai ¿Quérela?
- Moito, coma ti.
- Fálame do meu pai; xa teño oito anos e sei entende-las cousas.
- Iso contaracho a Druída. No sexas preguntón e remóllate na fonte que partimos.
O sol pegaba forte, estaba no meridiano. Eles seguiron por Adigna e ataxaron ata chegar a praia de Maxor. Botáronse ó mar e refrescáronse.
Luisón xogou con mar, as areas, as cunchas; rebosaba ledicia. O Poldro quería imitálo, ía ata o mar e este botáballe uns cuspes grandes e fuxía; pero como era teimudo, volvía. Houbo risos e Penicho terminou rindo.
Xa de tardiña pisaron a Lanzada. Era longa, moi longa. Luisón séntese conquitador e quiso se-lo primeiro en correla ata o outro extremo.
- Penicho, o poldro e máis eu desafiámoste: unha carreira ata que termine a praia.
- De acordo.
O potranco e Luisón saíron como lóstrogos, propios da súa mocidade. A egua e Penicho axeitaron a distancia a súa velocidade. Luisón mira cara atrás e ve lonxe a Penicho e sorrí, séntese vencedor. Xa na media praia Penicho está máis preto. O Poldro e Luisón botan escuma, chea de Rabia.
A egua e Penicho, sorrintes, seguen o seu camiño. ¡Sempre a xunventude!
Xa Penicho os deixou atrás e eles, poldro e rapaz, séntanse con cara de poucos amigos. Penicho e a súa egua rebosaban de ledicia, de bromas, de risos.
- Luisón, refresca o potranco e imos; presto baixará a Druída.
A lúa estaba chea, de brancura plena, de algodón máis escintilante e fascinador..., eclipsaba ás estrelas, que amoladas, estaban lonxanas. O mar embrouxouse coa lúa e coqueto abaneábaa no seu verdor; extasiáronse nunha paz, calma, que semellaba anxelical.
A Ermida coa súa muralla era testemuña deste amor idílico e lembra cando conquistou Breogán este maravilloso lúar.
Vense luces lonxanas; sorden cancións melódicas, doces, harmomiosas: son cantos celtas. Hoxe non hai gaitas, esta noite escoítanse os cantos das vírxenes das aldeas, as vírxenes gandeiras.
Xa está preto deles. A Druída con seu camisón máxico, cuberta cunha capa azul ouro, ía diante; seguíanlle as mozas, coas súas túnicas de gasa, de fantasía; o cabelo solto e descalza, con sorrisos anxelicais e amorosos.
Os mozos gandeiros dábanlle escolta e homenaxe. Os seus ollos brilan, os seus corazzons latexan tan forte que fan fuxir ós demos; as súas monturas locen coridos, imaxinación, sedución e bravura.
Chegan a Ermida. Faise o silencio, un silencio doce e acolledor. A Druída acende a fogueira e o lume, dálle gracias a Deus, o creador do Mundo, das bestas, dos campos, dos animais; o creador das frores, dos peixes, das estrelas; dánlle gracias ó Deus do fogo, da luz, que nos irmana e fainos iguais, que nos dá forzas para vencer ós fillos das tebras.
A Druída unxe coa sua poción anterga a tódalas doncelas. A modiño baixan o pequeño acantilado da Ermida. O mar está aparvado, quedo....; elas entran festivas.... Pouco a pouco, o teleirón do mar anímase e vai abranzado coas súas ondas ás vírxenes de Breogán, ata nove veces.
Comenzan os cánticos. Canda gandeiro achégase cadansúa montura ó acantilado, úpa a súa dona e vaise entre risos e bromas. Celebróuse o casamento celta, e as noivas purificáronse no mar para enxendrar fillos da luz, do lume.
- Penicho, ¿Miña nai estivo aquí?
- Si. Era a máis fermosa e o teu pai aupouna rápido, e partiu dilingueiro e veloz...¡O moi celoso!.
A Druía acercóuse a eles e mirou ós ollos de Luisón, que eran os ollos do seu pai, do seu avó, de Breogán. Examinou a súa perna, fixo o rito das mans, despois explorou cos seus dedos.
- Penicho, Luisón ten concetrada moita enerxía negativa no oso, o ten montado e mal soldado, pero ten cura. Mañán, a tardiña, vinde ata a casa e quitarémoslle a coxeira a este rapaz.
- De acordo, naiciña.
A Druía foise co seu cortexo. Pronto se armou a festa ó redor da ermida: fogos, gaiteiros, trouladas....
O Penicho e Luisón foran a praia da esquerda. Alí estaba o Potranco querendo meter a égua no mar, para que recibira as nove ondas. Xorden gargalladas e risos, e as dúas bestas sentiron vergoña.
- Penicho, cando pasamos pola Armenteira quedaches triste ó ve-la casa do cura.
- E certo. Haí tempo a Loba estivo alí e o cura maltratóuna.
- ¿Cómo anda soa a Loba?
- Non está soa, está cos gandeiros, pero camiña sempre porque as gardas persíguena.
- Coma a ti.
- ¡Certo! Máis non fixemos nada ruin: ela lavou a súa ofensa; e eu son perseguido por non acepta-la bandeira e a lingua dun pobo dominador, e non quero verter sangue de nosos irmáns. Cada un fala como sabe, e con boa harmonía tódolos pobos se entenden.
- Penicho, eu.....
- Non te poña triste. O noso pobo é gandeiro e temos unhas leis sinxelas. Respetamos a tódolos homes e compartimos con eles os nosos manxares, as nosas ledicias. Somos todos iguais e tan só, se nos esixe verdade, franqueza e respeto. Un apretón de mans e un acordo a cumprir. Respetá-los animais porque Deus os fixo como nos fixo a nos.
Entre conversa e conversa quedáronxe durmidos. A lúa anubándose empezou a esconderse no mar.
A casa da Druída está rodeada de moitos laranxeiros e limoeiros; con moitas árbores froridas, con moitas herbas. Era unha casa duna soa planta, moi agachada e ben arranxada e coidada; está no alto de Noalla, e dende alí divísase toda a praia.
Luisón esta botado nun camastro de carballo, cunha manta enriba. A Druída deulle ungüentos e masaxes na perna. Deulle a poción santa e durmíuse. A seu carón estaba Paloma, serena e amorosa. A Druída concetróuse, comunicóuse coa enerxía positiva de Deus, golpeou no oso e estiroulle a perna.
Sobe só e triste Penicho. No cume de Noalla mira atrás e unha bágoa ródalle polos seus ollos. A égua sente mágoa e bota dúas. Deixan atrás ós seres máis queridos. Xa Luisón esta ben e ten moitas lerias coa Druía; pregúntalle por todo e o demáis.
- Naiciña..., ¿Quén é o meu pai?
- Luisón o que che falo é un segredo que tes que gardar. Paloma é filla da Loba, de orixe directo de Breogán. Tua nai casou aquí, máis teu pai tivo que partir: homes doutros pobos querían apresalo e levalo a unha guerra entre irmáns.
- ¿Quén é o meu pai?
- O teu pai é o Rei dos gandeiros, fillo de Breogán, dono do seu pobo; nunca estivo lexos de vós e de nós. Cando fai falta, acude.
- Naiciña... ¿E Penicho o meu pai?
A Druída sorrí e vaise. Paloma, montada no seu cabalo branco, desafía a Luisón e o seu poldro. Volve a ledicia na praia, as carreiras. Luisón salta ó poldro como un apache. Xa non está coxo. Sorrí e mira o cume da montaña.
- Graciñas, Pai.
Ensayo registrado: © Pedro de Lorenzo y Macías.