Marta Rodríguez Engroba
Aínda hoxe, tantos anos despois, lembro ese policía
Hai un par de días, cruceime cun home pola rúa.
Foi evidente que as nosas caras non nos eran descoñecidas, e, de feito, saudámonos, pero había unha diferencia entre os dous. Eu lembraba perfectamente de qué o coñecía. El, polas circunstancias que explicarei, non tiña claro de que lle soaba.
Despois duns segundos de indecisión, decidín aclararlle quen era, xa que, tal como supoñía, non era quen de identificarme con precisión.
Expliqueille que nos coñecéramos había xa moitísimos anos, e que o noso primeiro e único contacto, agás algún que outro saúdo esporádico pola rúa, fora na comisaría, cando eu chegara alí, totalmente destrozada, con algunha lesión física, pero, sobre todo, emocionalmente destruida, co meu neno da man, despois dunha brutal agresión do que, ata ese mesmo día fora a miña parella.
O impacto que lle causou a miña aclaración foi evidente. Non o deixou indiferente, algo que non me sorprendeu, porque o intuín, ou máis ben debería dicir o souben ese día, tantos anos atrás.
Conteille como, inicialmente, fun atendida por un policía que, despois de ler con xesto irónico o parte de lesións que eu lle entregara, de mirarme varias veces de arriba abaixo, e facendo caso omiso do humillada, do miserable que me estaba a facer sentir coa súa actitude, ademais de non ter en consideración para nada a aquel neno, meu fillo, que se aferraba asustado a miña man, me recriminaba ter tentado refacer a miña vida cunha nova parella anos despois de separarme do meu marido, para, acto seguido, instarme a desistir de poñer a denuncia, para, e cito textualmente, "non dar que dicir", dándome, ademais, un "ben intencionado" consello, o de que me reconciliara co meu maltratador e volvera a casa con el.
Teño claro que a memoria humana é selectiva, que hai episodios, situacións, que, estou convencida, como mecanismo inconsciente de autodefensa, por supervivencia pura e dura, quedan automaticamente borrados dela, mentras que outros fican gravados para sempre, e iso foi o que a min me pasou.
Só lembro, das horas vividas naquela comisaría, que, despois dese novo maltrato que sufrín por parte daquel persoaxe ao que se lle podía chamar de todo menos humano, que se cría con dereito a xulgarme, e ao que nin siquera os ollos daquel neno nos que se podía ler o medo conmoveron nin un ápice, que, destrozada e indignada, a duras penas conseguín xuntar as forzas precisas para, primeiro deixarlle claro que a súa opinión non me importaba nin o mais mínimo, nin tiña dereito algún a dala e esixirlle, acto seguido, que recollera a denuncia.
As seguintes imaxes que veñen a miña mente cando tento lembrar ese día, algo, por certo, que non adoito facer. Pola contra gustaríame esquecelo para sempre, pero sei que iso é imposible, polo que tento convertilo nun revulsivo para loitar por aquilo no que creo e tentar que ningunha muller sexa maltratada de novo cando tenta fuxir do inferno como eu o fun, e tamén meu fillo, xa que o viviu conmigo.
Como estaba a dicir, as seguintes imaxes que recordo, son a meu fillo mais eu sentados noutro despacho, ao que, francamente, non teño nin idea de como chegamos, pero si a certeza de que foi froito de non poder aturar mais o desprezo que o neno máis eu estábamos a sufrir, un despacho no que, pasados algún minutos, entrou outra persoa, tamén policía, que, despois de sentarse ao noso carón, preguntoume, con toda a delicadeza posible, primeiro como estaba, como estaba meu fillo, e os motivos que me levaran alí.
Ese policía escoitoume, entendeume , aseguroume que fixera o correcto acudindo a denunciar e animoume a continuar adiante, independentemente dos posteriores resultados, que non podía, evidentemente , garantir.
Tivo palabras de agarimo para o neno, totalmente intimidado ante a hostilidade coa que nos atopáramos ata aquel momento, e a súa actitude foi, en todo momento, correcta e humana, demostrando unha empatía descoñecida ata ese momento.
Como seguramente xa teredes adiviñado, ese policía é o home co que me crucei na rúa.
Por esa "memoría selectiva" a que aludía antes, nunca fun quen de lembrar a cara do primeiro policía, do que nos danou, pero, curiosamente, non esquecín a do segundo, a do que nos tratou como a seres humanos, ao que non me culpou , ao que non me xulgou.
Evidentemente, foron incontables as caras que este policía, hoxe xa xubilado, chegou a ver nos seus anos de servizo, polo que é lóxico que non me identificara fácilmente, pero, unha vez feito, vin como se emocionaba, e despois de darme unha forte aperta, contoume o mal que o tiña pasado vendo o sufrimento de tantas mulleres que, coma min, chegaban desfeitas a aquela comisaría, despois de ser maltratadas case sempre naqueles anos polos seus maridos, e a incomprensión, cando non as burlas e os desprezos cos que non poucas veces se daban de bruzos, ademais, evidentemente, da falta de recursos.
Contoume como se sentía especialmente impotente ante aqueles casos nos que, sendo consciente de que a vida da vítima corría un perigo máis que certo, non existindo un só lugar onde acollela, se vía na obriga de volver a casa co seu verdugo despois de que a policía o advertira de que a súa muller tentara denuncialo, co que isto implicaba para ela.
Naturalmente, eu conteille cal fora a consecuencia mais positiva do motivo que provocou que nos coñeceramos, o nacemento de Si, hai saída, o colectivo no que tentamos axudar a mulleres que se atopan nunha situación tan tremenda como a que eu vivín, e, por suposto, aos seus fillos, e, tras darme unha segunda aperta, e con bágoas nos ollos, díxome baixiño que se alegraba moito, e que non decaera, que facemos moita falta, que non deixemos soas a estas mulleres, para engadir que as cousas non son tan bonitas nin tan doadas para elas como as están a vender.
Non son precisas máis verbas.
Tampouco que ninguén me diga que as cousas mudaron desde as datas nas que eu fun vítima de violencia de xénero.
Mudaron algunhas, certo, non moitas. O que realmente mudou foi o xeito de maquillalas, de camuflar o que afea a súa superficie, e que, coma boa maquillaxe, cando co uso comeza a quebrarse, ou non se retoca a tempo, remata por deixar ao descuberto os defectos, cando non os desastres, que hai agochados debaixo.
Non me esquecín de contarlle como, non hai moito tempo, despois de observar algo que non me gustou, comenteille a alguén da comisaría que tentaba atribuir o meu descontento a un exceso de celo ou, sinxelamente ao desexo de amolar, que me lembraba moito dun policía que nos atendera a meu fillo e a min cando a vítima de violencia de xénero fun eu, e tamén lle expliquei os motivos.
Non lle gustou demasiado.
Mais soamente lle contei unha gran verdade.
E o mais alarmante é que eu me lembre deste home, despois do tempro transcurrido, non soamente a título persoal, por agradecemento, se non porque se segue notando a falta, a necesidade, de persoas humanas e profesionais coma el.
Sei que moitos dos implicados me len, non vou entrar nas razóns, polo menos dalgúns deles. Gustaríame que, cando o fagan, ademais de recoñecer que o meu obxectivo non é, como dicía antes, amolar por amolar, se non a procura dun trato digno e cada vez mais humano as vítimas da violencia machista, para o cal o primeiro chanzo e que se ocupe disto persoal coa humanidade imprescindible, se paren a reflexionar, malia que sexa tan só por un minuto, o que realmente implica que eu, vítima de violencia de xénero, ainda despois de tantos anos, me lembre dese policía.
Asociación Si, hai saída