Antón Roel Villanueva
Pobriña da tola
Visitando a exposición de "A Memoria das Mulleres, do Gris ao Violeta", da praza da Ferraría, que xa sen tempo non era que se fixese, lembreime dun personaxe entrañábel da cidade, María del Carmen Romero Veiga, a nosa Emperatriz, dona dunha personalidade orixinal fundada en actos singulares, protagonista dun tempo fuxido.
De cativos no barrio faciámoslle todo tipo de burla, ata que a miña nai berrounos por meternos con ela e contounos a súa historia.
Ela coñecéraa de nova, eran da mesma xeración e coincidiran de nenas ó estudar na escola das Doroteas. Contounos que era unha muller moi lista, culta, adiantada ao seu tempo, que fora unha das primeiras pontevedresas en acadar unha licenciatura, que viaxaba moito, que se relacionaba con intelectuais e artistas, con preferencia polos pintores e toureiros. Naquela época, o ser progresista e sair das normas da sociedade, sobre todo se se era muller, non estaba ben visto. Tamén contounos que nun tempo chegou a dar conferencias en círculos intelectuais de Madrid.
Eu dende aquela conversa coa miña nai xa a vin doutro xeito e xa me semellaba a aquelas pioneiras viaxeiras da época vitoriana que deixaban a comodidade e a rixidez da sociedade machista e levábase a manta a cabeza e ían soias a coñecer o mundo e adquirir coñecemento. Polo xeito de vestir, a min lembrábame á nosa Bella Otero, a nosa CARMIÿA con máis títulos ca Duquesa de ALBA segundo as súas tarxetas, chegou a escribir artigos no Diario de Pontevedra.
A última vez que souben dela foi hai moitos anos nunha exposición de pintura que foi pioneira na praza de Galicia. Eu lembreime dela e comentei có pintor que nos tiñamos unha Gala musa de pintores e quixo coñecela, e aló foi a estrela, máis cos cadros pendurados nas ramos dos freixos, daquela case recén prantados que principiaban a agromar e xa querían cortalos para facer un aparcamento.
Naquel espazo que foi estación, a nosa Carmila e o poeta Álvarez Caccamo recitaron e encheron de cultura a praza, alí quedou sentadiña nun banco a debullar nos recordos, era Penélope agardando un amor imposíble namentras entre as árbores un suave vento traía un novo tempo de cambio e progreso que non foi quen de despeinar a nosa Emperatriz, alí quedou sentadiña, seguramente a derradeira romántica de Pontevedra agardando un tren que nunca pasaba.
Tamén cando ía traballar vía pasear no balcón do seu piso na rúa de Vigo, alí a carón do Gafos, vendo o seu devalar pola ponte Boleira coa nostalxia do Lavadoiro e o Muiño que xa non están. Penso en cando botará de menos o murmurio do río aló no exilio do asilo de Ribadumia, nun río distinto, lonxe da súa cidade. Máis sorte tiveron outros persoeiros entrañábeis como Balán e Ino que polo menos morreron no asilo da súa cidade na compaña de amigos e coñecidos.
Nos días tristes dos invernos nos setenta e oitenta na cidade veiamola paseando polas rúias con vestidos de cores, chamativas pamelas rosas e diademas de carei e xoias, era xunto ás flores dos camelios da Ferraría o que rachaba a tristura dos días naquel tempo, como o Lirio cando florece por novembro, era a luz da invernia dun tempo gris.
A moita xente nos gostaría que á nosa Carmiña, que sempre lle gustou destacar, estivese na exposición de mulleres de Pontevedra da praza da Ferraría, onde nun tempo lucía os seus modelos. Gustaríanos a toda unha xeración de pontevedreses que a coñecemos e marcaron a nosa infancia, mágoa que ela xa non poida velo.
Antonio Roel Villanueva