"Un sabugueiro é unha árbore onde, segundo a mitoloxía galega, vive unha bruxa" con estas palabras Xose Manuel Feijoo, do colectivo Vaipolorío, diríxese a 32 participantes de voluntariado europeo nos primeiros metros do espazo natural de interese local (ENIL) do río Gafos. A tradutora que acompaña ao grupo tenta trasladar as palabras ao inglés para que estes visitantes procedentes de Croacia, Eslovaquia, Grecia e Hungría entendan as particularidades desta contorna e das lendas galegas.
Así comezaba a actividade que este xoves 18 se desenvolvía ao longo do río Gafos, tamén coñecido como Tomeza; unha práctica que se inclúe dentro do intercambio xuvenil Seeds for Future, que se integra no programa Erasmus+ da Comunidade Europea.
No percorrido, unha das participantes estranxeiras alármase cando ve excrementos dun can no paseo e, con rapidez, tenta recollelos con panos de papel, mentres o grupo avanza pola senda do río con luvas e bolsas tamén retirando cabichas, plásticos e restos de lixo que se atopan nas inmediacións.
Tamén participan persoas interesadas pola natureza procedentes da Comunidade Valencia ou de Cataluña como é o caso de Beth, unha moza que estudou Dereito Animal e viu a convocatoria na rede social Facebook. Ao atoparse dentro do grupo de voluntariado europeo decidiu sumarse a este proxecto no que se tratan temas relacionados coa conservación, o coidado da contorna e a ruralidad.
Desta forma, colaborando neste proxecto, ten a oportunidade de coñecer Galicia. "É a primeira vez que veño aquí", asegura ilusionada con esta proposta vinculada á preservación da contorna. "Non estivera nunca en Pontevedra e encántame", sinala antes de iniciar a plantación dunha árbore na beira do río. Este venres visitarán as Salinas de Ulló en Vilaboa e permanecerán en Galicia ata o martes.
Xosé Manuel Feijoo explica que levan anos formando parte deste proxecto de voluntariado europeo coa intención de poñer en valor o Medio Ambiente co coidado da flora e da fauna. Ata o de agora recibiron a mocidade procedente de 25 países e cada un cobre un panel escribindo Vaipolorío no seu idioma co seu nome e a súa procedencia, coa intención de que algún día realícese unha exposición.
"É unha forma de beber un pouco deles. Aprendemos moito", asegura. O representante deste colectivo apunta a que, ademais do traballo habitual de limpeza, Vaipolorío conseguiu que numerosas persoas de distintos lugares soliciten visitas guiadas ao Gafos, que levou aos integrantes da asociación para aumentar os seus coñecementos estudando a flora e fauna en profundidade, analizando o ecosistema do río e a toponimia.
Nesta ocasión, os exemplares de sabugueiro plantados polo voluntarido durante esta xornada foron acompañados de explicacións sobre a súa utilización para elaborar as herbas de San Xoán, as súas posibilidades gastronómicas para elaborar marmeladas e as súas lendas mitolóxicas coa presenza das bruxas que o imaxinario galego relacionou sempre con esta árbore. "Son especies pequeniñas que medran rapidamente. Están agora en flor. É unha planta típica de ribeira, bastante xenerosa", apunta Feijoo durante este encontro internacional con actividade práctica para fomentar o coidado da natureza.