Consta de dez olhos e comunica os lugares de Pontesampaio en Pontevedra e Arcade en Soutomaior a traveso do río Verdugo. Na sua metade ten dous grandes postes que marcan a divisoria entre os dous concelhos. Sesenta e un anos atrás, tres dos dez arcos foron tronzados para impedir o avance dos franceses. Moita xente acudira a ese infame matadeiro. Por un lado paisanos desorganizados e mal armados e polo outro, un exército de rapaces moi preparados pero mal dirixidos e desconhecedores do terreo que pisaban. Pero esa foi outra historia.
Non lhes custou moito localizar Casa Emilio, o local que lhes recomendara Beauchamp no que ben beber e melhor xantar onde cearon unha excelente carne grelhada acompanhada dun espadeiro sublime e quedando para recolher as ostras do xantar na manhá seguinte.
Durmiron na recámara do Saint Michel pois a fonda de Emilio non lhes inspiraba confianza, tanto no tocante á seguridade como na hixiene. Ademais no barco había armas en previsión de posibles sorpresas. Acordaron sen présas e xa con sol alto foron almorzar ó Milucho (como se facía chamar o taberneiro), tamén lhe chamaban "a de Lala", pois ese era o nome da súa dona. Aínda ben non remataran o almorzo cando se lhes achegou unha mozota de coloradinhas meixelas e olhos grandes e negros que irradiaban vitalidade e bo humor. Vestía unha camisola escura e, sobre ela, unha chaqueta de augas verde escura igual ó pantalón. Traía unha cesta de carchas baixo o brazo e un perpétuo sorriso nos beizos. Era falangueira, sinxela e, aparentemente, moi forte.
-Son a filha de Milucho e Lala e vou con vostedes ós criadeiros a buscar unhas ostrinhas que degustar -anunciou a moza- Chámome Neves, como a virxe da Peneda.
-Pois moitas grazas senhorita. Sentímosnos moi honrados de acompanhala -faloulhe Delong nun castelán desastroso- E agora dígame: Sabe vostede por que naquela ilha…
-San Simón -puntualizou ela.
-Ben; sabe vostede poque alí pendura a bandeira vermelha e branca conhecida por UNIFORM, indicativa de perigo ?
A moza mirouno en fite con risonha incredulidade.
- E logo…vostede non sabe que San Simón é un lazareto e que toda a xente que vén das Américas ten que facer corentena por se tiver algo contaxioso ?Tamén vostedes terían que pasar por alí. Espero que as autoridades non se decaten, senón…-Jules deuse por enteirado e non insistiu.
E alá se foron os tres tras da moza, que non paraba de falar; dando explicacións, laretando, xesticulando moito e rindo cada canto. Coma así, a moza estaba moi instruída en cuestións ostrícolas. Foi ela quen lhes informou que a ría de Vigo en xeral e Arcade en especial, foron a meca da exportación da ostra marinada e envasada herméticamente en barricas para ser exportada a diversos lugares de España, Europa e mesmo algún punto de América. A ostra en escabeche foi o principal recurso económico da zona ate principios do sec. XIX. Xa na praia, viron ás mariscadoras coa auga ate o peito que recolhían, unha a unha, ostras dos fondos valéndose de pequenos ganapáns. Jules reparou nunha delas que manexaba unha especie de mirafondos artesanal chamado "espelho" feito con catro táboas e un fondo de vidro que, aplicado á superficie da auga, eliminaba as reverberacións e permitía observar o fondo con claridade. Jules observou con atención como a muller movía o invento coa man esquerda e coa dereita, valéndose dun pequeno ganapán, recolhía do fondo ata tres moluscos de cada vez superando con moito ás súas colegas. Jules mirouna en fite asemade se ponhía en marcha o seu poderoso maxín. Imaxinou a mulher dentro dun "espelho" tan grande que incluso se puidera desprazar polo fondo do mar e recolher as ostras cun brazo mecánico sen ter que aturar o terrible frío das augas. Pensou que se podería mover por medio das baterías galvánicas e aqueles motores eléctricos que xa comezaban a utilizarse. Levaría unha cámara de auga que, ó encherse, permitiría que o enxenho se mergulhase e que podería ser baleirado por medio de aire comprimido para retornar á superficie. Indo un paso máis alá, as mariscadoras mesmo poderían usar escafándras e traxes herméticos con respiración atmosférica por medio de tubos ou ben portando recipientes de ar comprimido, dándolhe meirande autonomía. O malo era que equipacións de buceo e submarinhos aínda estaban por inventar, pero iso era cousa de Jules Verne. Alí, naquel recuncho de Galiza, o submarinho Nautilus do capitán Nemo acababa de nacer.
A garrida Neves chamou ó grupinho de mariscadoras e mercoulhes cantas ostras tinhan nos cestos e que baleiraron na cesta da moza.
-Son así coma dez ducias, coido que abondan -dixo Neves.
-E han sobrar -comentou Delong.
-Son das planas, moi boas. As melhores de España -Engadiu Neves.
-Non o ponho en dúbida -concluíu Verne.
Berlot axudou á moza a erguer sobre a cabeza a cesta, que pingaba moita auga, por iso vestía roupa impermeable. Ela foise caminho da casa mentras os tres homes deambulaban pola cativa povoación. Delong dirixiuse a Verne.
-Decatouse vostede que as ostras son Ostreas Edulis, as mesmas de Arcachón.
-Si, e que pretende vostede ? Decirlhe que é vostede francés e que conhece Arcachón para que nos liquiden ? Sabe vostede o que fixeron aquí os nosos compatriotas hai arredor de sesenta anos ?
-Si, pero…-quixo retrucarlhe Mr. Delong.
-Pois, daquela, cale vostede a boquinha, comámolas ostras e lisquemos hoxe mesmo de aquí antes que nos descubran -aconselhoulhe Jules.
Xantaron con gula. As ostras estaban excelentes e o vinho de Soutomaior, superior. Cando Emilio se achegou a recheárlhelas copas, preguntoulhes:
-Que tal as ostras ?
-Riquísimas! - contestou Jules con absoluta franqueza- estas mesmas Ostrea Edulis témolas nós en Ostende (Bélxica; lembremos que se facían pasar por belgas) pero nin punto de comparación…claro que o Mar do Norte non é a ría de Vigo…
-…A enseada de San Simón! -correxiu o Milucho.
Certo que a especie era a mesma pero a crianza nas augas do Verdugo - San Simón, trocábaas nas melhores do mundo; en "bocato di cardinale", en manxar de deuses…
Aínda a fermosa Neves houbo de voltar á ribeira na procura de máis exemplares para os insaciables clientes. Cando deron por rematada a paparota, pagaron a conta con gusto e, de contado, despregaron velas, soltaron amarras e puxeron proa ó Atlántico sen demora. Na boca da ría, o Saint Michel virou ó norte e, xa en augas abertas, o pabelhón belga foi substituído polo francés con grande alivio dos tres franceses, que non simpatizaban cos belgas e iso que aínda non se dera o horrible xenocidio no Congo perpetrado por Leopoldo II, emperador dos belgas subido ó trono por aquelas datas (1865)
De caminho á casa, Verne non paraba de escribir na recámara de popa. Da súa pluma ían xurdindo o capitán Nemo, o profesor Aronnax, o marinheiro Ned Lang e moitos outros. Cando deixaba Ons pola dereita pensou que aquela ben puidera ser "a ilha misteriosa".
Con vento favorable, axinha acadaron a costa francesa. O Saint Michel foi deixando un ronsel de papeis tras de si. Papeis que falaban dunha singladura de 20.000 léguas sobre os mares do planeta. Papeis que se mergulhaban no Cantábrico sendo substituídos por outros que comporían unha das melhores novelas de Jules Verne: " 20.000 léguas de viaxe submarinha ".
Recolectoras de ostras en Arcade