Ese festival de traballos de fin de curso do módulo maquillaxe e peluquería que Ence convocou e pomposamente exhibe nun banco que roubou o aforro de miles de persoas, ten unha cándida misión: no canto de limpar, agochemos a porquería baixo a alfombra.
A arquitectura realmente está moi lonxe de todo isto. Existe para resolver problemas ás persoas, ás cidades, aos países. Combina as necesidades humanas coa natureza, e consiste nun dominio científico e tecnolóxico do espazo digno da civilidade e a boa educación. Por tanto, a mellor arquitectura, aquela á que debemos aspirar, consistiría en mudar o escenario, en reubicar o monstro, non en poñerlle máscara.
Pintarlle os beizos á mona co devezo de enchela de pretendentes equivale a rebozar de manteiga ao torpedo antes da sodomización que se deseña nos despachos traseiros do Ministerio de Medio Ambiente. A mona sempre será mona, e por moito que queiran transmutala na princesa dos nosos soños, mona quedará.
Véñenme á cabeza algúns episodios arquitectónicos. Un, o marabilloso exercizo de estilo que deu lugar á Pratería compostelana. Había diante mesmo do cruceiro catedralicio unhas casas humildes que seica lles afeaban o lugar. Os arquitectos barrocos da época idearon unha magna fachada sen casa... puro teatro nunha cidade orgásmica que pretendía achegar a Deus, a través do misterioso apóstolo palestino, tal ofrenda urbana de pedra.
Outro acontece diante mesmo da ÿpera de París ou Palais Garnier, xusto onde seica hoxe Zara vende as súas manufacturas de Bangladesh. Napoleón III recibira tamén 170 proxectos, elixindo a ecléctica tarta arquitectónica que podemos contemplar. Lembro ler hai anos a opinión de Víctor Hugo sobre a falsedade desa arquitectura deslumbrante tras a que se acouga o poder e a propaganda. Foi, claro, o autor dos Miserables e da más grandiosa novela de amor á arquitectura que poida ser escrita, Nosa Señora de París.
Volvendo a Santiago, revisen tamén unha obra pouco coñecida de Valle-Inclán. La Lámpara Maravillosa. Queden parvos, como eu quedéi, diante do espéndido exercizo espiritual sobre o granito compostelano e o material do que constrúen edificios en Castela. As cidades de pedra e as de barro. O tempo e o espazo, o material, a forma, a eternidade e o quietismo estético.
E despois achéguense ao banco no que Ence exhibe os seus baberos multicor e vexan cómo os debuxantes de fachadas desbordan a súa paleta sobre o pedo de Lourizán. Vexan como todo é puro barroco: andamios floreados, luceríos imposibles, cubremiserias variadas, xardíns verticais, gárgolas, fontes, pratiños voadores, neóns... manierismo de todo a cen... Un surtido de espazos falsos e estúpidos, con paseos entre as tuberías, con ascensores high-tech entre o fume diante as chemineas, babarallada espesa, anticuada, decadente e fantasmagórica. Arte nacida para convencer a débiles criaturas mentres os xerarcas da compañía amañan a prórroga da concesión.
Hoxe corren tempos de espazos abertos, amplos, limpos. Aspiramos a unha cultura diáfana, transparente, xusta, amable. ÿ momento de voltar á natureza, ao planeta, ao sinxelo, ao sutil. Apuntémonos ao minimalismo. Donde non se precisa nada, poñamos nada e fagamos diso un edén. Aquí sobran fumes, efluentes, cheiros, ferrangalladas, cheminés e paranoias psicalípticas. Deixen Lourizán co imprescindible para que o territorio e a cidade recuperen o alento perdido. Quedaremos máis felices se van amasar capital a outro lugar.
10.06.2013