Laura Ferrero: "A pandemia ensinounos a non dar por sentado as cousas. Agora pensámolas moito máis"
Tras recorrer á autoedición para iniciar a súa carreira como escritora, Laura Ferrero (Barcelona, 1984) converteuse a pulso nunha das narradoras máis sobresalientes da literatura española actual. Fíxoo primando un xénero, o relato, no que sente moi cómoda.
Dezasete destas historias compoñen La gente no existe, o seu terceiro libro editado por Alfaguara e que presentou este martes na Librería Cronopios de Pontevedra.
Unha muller que se namora dun veciño por como coida as plantas da súa terraza. Un home que organiza unha festa para celebrar o final da súa enfermidade. Unha nena que acompaña á súa nai para ver pisos que nunca poderán permitirse ou un pai que leva á súa filla adoptada a coñecer á súa nai biolóxica son algunhas destas vidas fotografadas.
Por que La gente no existe cando é xente común a que protagoniza os teus relatos?
A miña intención era facer unha reflexión sobre a existencia, sobre canto do tempo que estamos aquí estamos realmente aquí. Son historias que falan das maneiras que hai de escaparse da realidade. Vivimos todos nunha sociedade moi centrada no facer e tan pouco no saber quedar sentado a escoitar, a ver que pasa cando non todo pasa tan rápido.
Son historias, en todo caso, que lle poden suceder a calquera e que non adoitamos contar.
Creo que a literatura ten esa misión, a de tentar contar o que nós mesmos non sabemos contar. Teño a sensación de que vivimos a vida como en directo. Non hai borradores. A literatura permíteche poñer esa distancia para parar e que che xurda. Iso é o que che axuda a achegarte ao escintileo das cousas, á súa realidade.
Apelas ademais aos sentimentos, o que fai que sexa fácil verse identificado...
Son historias sobre o cotián. Son relatos universais, sobre as cousas pequenas. A pandemia ensinounos a todos a que as cousas pequenas son as máis importantes. Antes dabamos por sentado moitas cousas e agora pensámolas moito máis.
Tiveches que furgar moito na natureza humana?
Non me fun moi lonxe para contar estas cousas. Estou segura de que en relacións familiares ou amorosas todos temos moitas cousas en común. As experiencias que nos definen son as mesmas. Se nos sentamos a falar de verdade, máis aló do todo ben, sempre se atopan moitos puntos de unión. Estes relatos falan de todo isto que temos en común.
"Estou segura de que en relacións familiares ou amorosas todos temos moitas cousas en común. As experiencias que nos definen son as mesmas"
Falabas antes da pandemia, serían agora diferentes os teus relatos que cando os escribiches?
Os relatos escribinos antes da pandemia, pero hai un que fala da morte da miña avoa, que foi por covid-19. Se hoxe escribise estes relatos serían distintos, pero non moito. Parecen feitos para tempos nos que nos toca reflexionar sobre o que está a ocorrer.
Que é o que che atrae dunha historia para decidir contala?
Depende do tipo de historia. Ás veces é unha imaxe, ás veces unha persoa. Vou dar unha volta polo meu barrio e vexo cousas. Ou leo un poema que me atrapa. A inspiración vén no momento que menos o esperas ou cando non a buscas. Procede de moitos lugares.
E é máis complicado escribir esas historias ou os relatos que teñen tinguiduras autobiográficas?
Non é que sexa máis difícil un que outro, pero se é autobiográfico si é verdade que tes máis medo. Pensas que te arriscas máis, que te expós. Iso non ocorre cando non che afecta. Pero cando apelas a algo que é teu é máis fácil de escribir. Ten a súa contrapartida.
E por que relatos e non unha novela?
Gústame moito o xénero do relato. Sei que neste país non o lemos moito e os editores sempre prefiren unha novela, pero é moi querido para min. Contas as cousas doutra maneira. Dicía Cortázar que a novela gaña por puntos pero que o relato ten que gañar por KO. Non che pode sobrar nin unha palabra, tes que centrar moito as cousas.
"Dicía Cortázar que a novela gaña por puntos pero que o relato ten que gañar por KO. Non pode sobrar nin unha palabra"
En La gente no existe hai unha constante, non? Personaxes ao bordo do abismo.
A felicidade escribe en branco. É moi difícil empezar a escribir un relato onde aparentemente non ocorre nada. Non sei escribir de todo o que está ben. Sempre escribo historias desde o outro lado. Resúltame máis fácil. Non se se é porque vexo máis fotoxénica esa vertente da vida. Á hora de escribir, a felicidade é plana.
Pero iso xera un efecto demoledor na persoa que os le, non crees?
A fin última da arte é conmover e gústame pensar que estes relatos nos removen. Ás veces sinto que si chegan á xente e iso é o que máis feliz me fai. Intento que a xente reflexione ao lelos. Os finais son como moi abertos, o que permite que o lector entre na historia. Se cho dan todo pechado, é como que xa non te podes implicar neles.
Das túas historias despréndese que temos que aproveitar o tempo, facémolo?
Perdémonos un pouco. Temos a sensación de que o tempo está para enchelo con cousas. Cantas máis mellor. Para min non deixa de ser unha maneira de perder o tempo. O bonito ás veces xorde de saber pararse, de saber escoitar e de estar só. Agora mesmo non valoramos esas cousas. Aproveitar o tempo tamén é dedicarnos a nós mesmos e aos demais.
Nun dos relatos dis algo que me chamou a atención: "Cando deixa de doer é que estás morto"...
É en Gangrena, no que falo dos malos tratos psicolóxicos. Teño moitos amigos médicos e un día falamos da gangrena. Dóeche moito porque é coma se te arrincasen a pel. Pero chega un punto que, cando deixa de doer, xa non se pode facer nada. E claro, pareceume un símil moi bo para falar de moitas cousas na vida.
"Temos a sensación de que o tempo está para enchelo con cousas. Cantas máis mellor. Para min non deixa de ser unha maneira de perder o tempo"
En Verano 2017, cunha temática similar, falas máis do medo.
É que todos temos moito medo a que nos abandonen e por iso facemos moitas cousas que non debemos. Pero tamén temos medo a soster o amor de verdade. Asumir que alguén che quere incondicionalmente pode asustar. Require asumir moito compromiso.
Sen revelar moitos detalles máis dos relatos, si me gustaría que me falases de Principios de arqueología, no que abordas a adaptación. Non é unha temática moi habitual.
Sinto que se escribe moi pouco sobre a adopción. Naceu dunha viaxe a Nepal onde asistín ao encontro dunha nena coa súa nai biolóxica. A ela dáballe igual estar alí. Imaxinas sempre a película Disney e a realidade ás veces vai doutro lado. Fíxome pensar nos meus prexuízos. Foi importante escribilo porque foi achegarme a un tema que me apetecía narrar.
E en Atocha falas do teu pai...
Vive en Madrid e eu en Barcelona. É un retrato do que coñezo do meu pai. El sempre me vén a buscar á estación de Atocha e os nosos días xuntos terminan cando me deixa de novo nela. Para min ese lugar lémbrame mu pai, case é o meu pai. É raro.
E non pensaches en recuperar un dos teus relatos e amplialo como novela?
Eu estaría encantada. De feito, escribiume unha produtora para desenvolver un destes relatos como película e eu farei o guion. Os relatos son como portas a outras historias, pero as portas poden quedar aí. Contan o que contan. Poden contar moito máis, pero ás veces non é o momento e é mellor esperar a que sexa o adecuado. Se é que o é algún día.
Relacionadas:
-
Rodrigo Cortés: "A liberdade sempre é posible pero esixe un prezo. Hai que asumir as súas consecuencias"
Por Alejandro Espiño |
-
Antonio Lucas: "Galicia é o sitio onde o meu libro pódese decodificar mellor, porque sabedes o que se vive no mar"
Por Alejandro Espiño & Mónica Patxot |
-
Andrés Suárez: "Non me arrepinto de nada que fixera na miña vida. E iso que a liei bastante"
Por Alejandro Espiño & Mónica Patxot |