Manuel Jabois: "Unha amizade pode soportar unha traizón. Unha dúbida erosiona todo moitísimo máis"
Tras o éxito de Malaherba, Manuel Jabois (Sanxenxo, 1978) expande o seu universo literario e atrévese co seu primeiro 'thriller'. Trátase de Miss Marte, unha novela que "hai cinco anos non sería capaz de escribir", recoñece nesta entrevista con PontevedraViva. Primeiro necesitaba "sacar o que tiña dentro" cos seus outros libros.
Agora, coa solvencia que lle dá unha carreira cada vez máis afianzada, elixe unha voda como punto de partida dunha historia que nos leva a un pequeno pobo galego sacudido por unha misteriosa desaparición. A da noiva. Vinte e cinco anos despois, a xornalista Berta Soneira grava un documental sobre o ocorrido. O día que cambiou a vida de todos.
Unha noiva vestida de branco "como se estivese metida nunha seita". Así empeza a novela…
Eu quería escribir sobre unha voda. Gústanme moito cando non son o noivo. E en Galicia son estupendas. Esa frase foi unha broma na voda dunha amiga. Eu estaba a ver "The Leftovers", unha serie que me voou a cabeza e na que hai unha seita de mulleres que van de branco. Empecei a escribir por aí. Sen máis. E logo ocorréuseme a idea de que pasado o tempo se fixese un documental que reconstruíse toda esa historia.
Moi de serie tamén, non?
É certo. "True detective". Hai unha xornalista que fai un documental sobre a desaparición duns críos. Comecei a pensar en que hai investigacións policiais que deixan un caso aberto porque non hai sospeitosos. Non hai pistas. Queda todo en punto morto. Pero cun documental que sexa fidedigno coa historia podes achegarte moito á verdade. Aínda que sempre é difícil porque cada un lembra as cousas á súa maneira.
O narrador da historia, evidentemente, evócanos a ti. Pero tamén Berta Soneira ten algo de Manuel Jabois?
As circunstancias de Nico foron as miñas e as de Berta poderían tamén ser as miñas, aínda que o carácter é diferente. Nelas hai trazos de tres das miñas mellores amigas. En Nico si me vexo. Da miña vida máis tranquila no xornalismo local aos traballos que che dan unha relevancia maior e póñenche no disparadeiro. Arrebátanche un anonimato que ás veces botas de menos.
Pero esa dualidade entre ambos é importante para a historia, non?
Así é. Berta quere rodar un documental frío e intelectual e é o que fai. Aprovéitase da situación. Pero el actúa como cronista e observador. Está involucrado afectivamente. É a ligazón co pobo e foi un gran amigo da vítima. E cando hai afecto polo medio, hai problemas. Contas cousas que non son do todo certas.
A verdade. O gran concepto sobre o que xira "Miss Marte". A verdade é sempre sacra?
Depende de que verdade sexa. Gústame que a novela transcorra en Galicia porque todo o que conto é relativo. Se cadra non quero saber o que pasou hai 25 anos cun amigo ou coa miña noiva, non me apetece xa. Podo vivir con esa mentira na miña vida. Pero necesitamos certezas. Son importantes porque che permiten pisar chan firme.
Pero nun caso de desaparición, como o que abordo nesta novela, é aínda máis delicado. Pode haber certezas e un sospeitoso claro, pero non saber a verdade fódeche a vida. Absolutamente. Pensas que os demais saben cousas. Que hai un grupo de xente que está no allo. E non che contan a verdade. Iso acaba esnaquizando relacións persoais.
Doe menos unha verdade, por dura que sexa, que unha sospeita?
"Eu non podería escribir con soltura dun sitio que non coñezo. É parte da miña forma de contar as cousas"
Desde logo, porque a sospeita alimenta outro tipo de verdades. A partir dunha sospeita podes pensar calquera cousa. E todo o mundo pode ser susceptible de algo. Pensas mal de todos. A dúbida non o xustifica todo, porque a mentira é peor, pero pode ser máis destrutiva. Unha amizade pode soportar unha traizón, pero a dúbida erosiona todo moitísimo.
Esta historia sería posible noutro ambiente que non fora a Galicia costeira?
Eu non podería escribir con soltura dun sitio que non coñezo. É parte da miña forma de contar as cousas. E Galicia é o mundo que eu coñezo, ese sentido humor desesperado e afiado. Necesitaba un lugar con costa, cun mar asasino. Un sitio que evocase a verán, onde rebuscar en recordos de hai 25 anos e ver como un pobo crece ao redor dun suceso.
Eses veráns que lembras con máis agarimo que outros nos que gozaches máis?
Si, porque che deixan o sinal das primeiras veces. É o momento no que todo se acelera moito. Fundamos a persoa que imos ser. É a primeira vez que te asomas á vida e ves as cousas que realmente importan: o sexo, o amor, a familia… Iso lémbralo sempre.
Pero as vacacións acaban e regresas a casa…
Hai veces que cambia todo. Mai, como boa turista que pon patas para arriba o pobo, tense que marchar. É a lei. O turista vén e vaise, ten data de caducidade. Iso xera unha fascinación maior. Non sabes se volverán. Pero ela non se vai, queda. E todo se subverte. Que fai? Por que queda? E a partir de aí todo empeza a poñerse patas para arriba.
Contáronme que che custou un pouco encarrilar esta novela. É certo?
Eu non fixera suspense na miña vida. Fago crónicas e as miñas anteriores novelas non eran así. Paseimo moi ben, como adoita dicirse, metendo o elefante na bañeira. Creando a tensión inicial. Pero logo había que sacalo. Aí empeceime a asustar. Se me gripou un pouco a historia.
Recoñezo os meus límites. A novela non ía saír pola miña cara bonita ou por moita facilidade que teña para a escritura. E chegou a pandemia. Empecei a traballar moito máis. Estaba moi desconcentrado. E logo o verán foi desastroso a todos os niveis. Pero desatascoume darlle nome a cada un dos capítulos e ter unha idea clara do que quería que ocorrese.
Moitos autores dixeron que o confinamento lles axudou a escribir. Foi o teu caso?
"Se difundes unha 'fake news' sabendo que é mentira, es un fillo de puta. Es un intoxicador profesional que contribúe a crear un clima de merda no país"
A min non me pasou. Non puiden concentrarme. Fixen moitas reportaxes para o xornal, estaba na radio e moi pendente da televisión. Estiven preocupado polo que pasaba aquí, porque os meus pais contaxiáronse no peor da pandemia. Consumín moitas series, apenas me metía nos libros e bebín moitísimo en casa. Só me evadía falando con amigos por Zoom.
Falando de xornalismo e de verdade. Agora que tanto se fala das 'fake news', é peor difundila porque a crees ou facelo sabendo que é mentira?
O segundo. Que ti creas que as cousas son certas non significan que sexan verdade, tes que contrastalas. Se es xornalista, o primeiro é ser un mal profesional. O segundo, un fillo de puta. Es un intoxicador profesional que contribúe a crear un clima de merda no país. Destes desgraciadamente hai moitos.
Sobre todo en redes sociais, non?
O que temos que facer é silenciar e deixar de dar notoriedade a personaxes que se alimentan de noticias falsas. Se todos fixésemos coma se non existisen non terían ningún público. Antes o parvo ía pola rúa cun cencerro e dicías 'aí vai o parvo'. Agora seguímolo coas cámaras para dicirlle a todo o mundo 'mira o parvo'. Ao final, os parvos somos nós.
Relacionadas:
-
"Miss Marte" de Manuel Jabois converterase en serie de televisión
Por Alejandro Espiño | Creada e actualizada
-
Manuel Jabois, o pregoeiro que conseguiu "facer de Pontevedra a medida de todas as cousas"
Por Natalia Puga & Mónica Patxot |
-
A 'Malaherba' de Manuel Jabois debuta con éxito en Pontevedra
Por Redacción & Mónica Patxot |